تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) به زانو یک روش نوین و مؤثر برای درمان آسیب‌های مفصلی، آرتروز و آسیب‌های تاندونی است. این روش به بهبود بافت‌های آسیب‌دیده کمک می‌کند و التهاب را کاهش می‌دهد. برای دستیابی به بهترین نتیجه از این درمان، رعایت مراقبت‌های پس از تزریق بسیار مهم است.
در این مقاله از کلینیک تخصصی ارتوپدی و توانبخشی ایرانیان، به تفصیل درباره مراقبت‌های لازم پس از تزریق پلاسما به زانو صحبت خواهیم کرد.
۱. مراقبت‌های فوری پس از تزریق
۱.۱. استراحت و کاهش فعالیت‌های سنگین : پس از تزریق، لازم است که زانوی خود را برای حداقل ۲۴ تا ۴۸ ساعت استراحت دهید. این استراحت به بدن کمک می‌کند تا فرایند ترمیم را آغاز کند. از انجام فعالیت‌های سنگین، ورزش‌های پرفشار و ایستادن طولانی‌مدت پرهیز کنید.
۱.۲. پرهیز از فشار بیش از حد روی زانو
از ایستادن طولانی‌مدت خودداری کنید.
هنگام نشستن، پای خود را بالا نگه دارید تا فشار کمتری به زانو وارد شود.
در هنگام راه رفتن، از عصا یا واکر استفاده کنید تا فشار روی زانو کاهش یابد.
۱.۳. استفاده از کمپرس یخ برای کاهش تورم و درد
قرار دادن کمپرس یخ روی زانو می‌تواند تورم و درد را کاهش دهد. به موارد زیر دقت کنید:
هر ۲ تا ۳ ساعت یک بار کمپرس یخ را روی زانو قرار دهید.
هر بار ۱۵ تا ۲۰ دقیقه یخ را روی موضع بگذارید.
از پارچه یا حوله نازک بین یخ و پوست استفاده کنید تا از یخ‌زدگی جلوگیری شود.
۱.۴. خودداری از مصرف داروهای ضدالتهابی
برای بهبود مؤثر، بهتر است از مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و دیکلوفناک خودداری کنید. این داروها ممکن است فرآیند ترمیم را کند کنند. در صورت نیاز به تسکین درد، استامینوفن انتخاب بهتری است.
۲. مراقبت‌های تغذیه‌ای برای بهبود سریع‌تر
تغذیه سالم و سرشار از مواد مغذی می‌تواند روند ترمیم را تسریع کند.
۲.۱. مصرف پروتئین‌های باکیفیت
پروتئین برای بازسازی و ترمیم بافت‌های بدن ضروری است. غذاهای زیر را در رژیم غذایی خود بگنجانید:
گوشت مرغ، ماهی و گوشت قرمز کم‌چرب
تخم‌مرغ
حبوبات مانند عدس و نخود
مغزها و دانه‌ها مانند گردو و بادام
۲.۲. مصرف ویتامین C برای تقویت تولید کلاژن
ویتامین C به تولید کلاژن، که یکی از اجزای مهم در ترمیم بافت‌هاست، کمک می‌کند. منابع خوب ویتامین C شامل:
پرتقال، لیمو و کیوی
فلفل دلمه‌ای
توت‌فرنگی و گوجه‌فرنگی
۲.۳. افزایش مصرف امگا ۳ برای کاهش التهاب
امگا ۳ دارای خاصیت ضدالتهابی است و به بهبود سریع‌تر کمک می‌کند. منابع عالی امگا ۳ عبارت‌اند از:
ماهی‌های چرب مانند سالمون و ساردین
گردو و دانه چیا
روغن زیتون
۲.۴. نوشیدن آب کافی
هیدراته ماندن بدن برای عملکرد صحیح سلول‌ها و تسریع بهبود بسیار مهم است. حداقل ۸ لیوان آب در روز بنوشید.
۳. فیزیوتراپی و تمرینات ورزشی مناسب
پس از چند روز استراحت، انجام تمرینات ملایم فیزیوتراپی زانو به تقویت عضلات اطراف زانو و بهبود عملکرد مفصل کمک می‌کند.
۳.۱. حرکات کششی سبک
کشش عضلات چهارسر ران
کشش عضلات پشت ران (همسترینگ)
کشش ساق پا
۳.۲. تمرینات تقویتی
تمرین بالا بردن پا در حالت خوابیده: روی کمر دراز بکشید و پای خود را به آرامی بالا بیاورید، ۱۰ ثانیه نگه دارید و پایین بیاورید.
نشستن و بلند شدن از روی صندلی: با کنترل کامل زانو این حرکت را انجام دهید.
۳.۳. استفاده از آب‌درمانی
آب‌درمانی (ورزش در آب) می‌تواند بدون ایجاد فشار زیاد بر زانو، به تقویت آن کمک کند.
۴. پرهیز از برخی عادات نامناسب
برای دستیابی به بهترین نتیجه، از برخی فعالیت‌ها و عادات اشتباه پرهیز کنید.
۴.۱. خودداری از فعالیت‌های شدید
تا چند هفته از دویدن، پریدن یا ورزش‌های سنگین خودداری کنید.
۴.۲. پرهیز از سیگار و الکل
سیگار و الکل می‌توانند جریان خون را کاهش دهند و روند بهبود را کند کنند.
۴.۳. عدم استفاده از زانو‌بند فشاری بدون مشورت پزشک
در برخی موارد، استفاده نادرست از زانو‌بند ممکن است باعث ضعف عضلات شود.
۵. بررسی وضعیت زانو و پیگیری پزشکی
۵.۱. مراجعه به پزشک در صورت بروز علائم غیرعادی
در صورت مشاهده علائم زیر، سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید:
افزایش شدید درد و تورم
قرمزی و داغی بیش از حد زانو
تب یا لرز
۵.۲. انجام جلسات پیگیری : برخی بیماران نیاز به چندین جلسه تزریق PRP دارند. پزشک تعیین خواهد کرد که آیا به تزریق مجدد نیاز دارید یا خیر.
۶. نتیجه‌گیری
مراقبت‌های بعد از تزریق پلاسما به زانو نقش مهمی در بهبود سریع‌تر و موفقیت این درمان دارد. رعایت نکات ذکر شده، از جمله استراحت کافی، تغذیه مناسب، انجام تمرینات فیزیوتراپی و پیگیری وضعیت زانو، می‌تواند به بهبود عملکرد مفصل و کاهش درد کمک کند.
با رعایت این توصیه‌ها، می‌توانید از مزایای تزریق PRP بیشترین بهره را ببرید و به سبک زندگی فعال و سالم خود بازگردید.