آرتریت زانو

آرتریت زانو یکی از شایع‌ترین انواع آرتریت است که به التهاب و آسیب مفصل زانو اشاره دارد. این بیماری می‌تواند به دلیل انواع مختلفی از مشکلات ایجاد شود و می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد. در این مقاله از مرکز توانبخشی ایرانیان، به بررسی انواع مختلف آرتریت زانو، علل، علائم، تشخیص، و درمان‌های مختلف آن پرداخته خواهد شد.

 

 انواع آرتریت زانو

1. آرتروز زانو (آرتریت استئوآرتریت)

 

   -توضیح این نوع آرتریت شایع‌ترین نوع است که به تدریج به دلیل ساییدگی و پارگی غضروف‌های زانو ایجاد می‌شود. با پیشرفت بیماری، غضروف زانو به تدریج فرسوده شده و استخوان‌ها به یکدیگر ساییده می‌شوند.

   – **علل**: افزایش سن، فشار مفرط بر مفصل، جراحات قبلی، و عوامل ژنتیکی می‌توانند به توسعه آرتروز زانو منجر شوند.

 

2. آرتریت روماتوئید

 

   – توضیح  یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به مفاصل، از جمله زانو، حمله می‌کند. این بیماری باعث التهاب مزمن در مفاصل شده و می‌تواند منجر به آسیب ساختاری و درد شدید شود.

   – علل  علت دقیق این بیماری مشخص نیست، اما عوامل ژنتیکی و محیطی ممکن است نقش داشته باشند.

 

3. **آرتریت نقرسی (گوت)**

 

   – **توضیح**: ناشی از تجمع کریستال‌های اوریک اسید در مفاصل است. این نوع آرتریت معمولاً به صورت حملات ناگهانی و شدید درد در ناحیه زانو و سایر مفاصل بروز می‌کند.

   – **علل**: مصرف زیاد غذاها و نوشیدنی‌های حاوی پورین (مانند گوشت قرمز و الکل) و اختلالات متابولیک در تولید و دفع اسید اوریک.

 

4. **آرتریت سپتیک (عفونی)**

 

   – **توضیح**: ناشی از عفونت باکتریایی یا ویروسی است که به مفصل زانو وارد شده و باعث التهاب شدید، درد، و ورم می‌شود.

   – **علل**: عفونت‌های باکتریایی، ویروسی، یا قارچی، معمولاً به دنبال جراحت یا عمل جراحی.

 

5. **آرتریت پس از آسیب**

 

   – **توضیح**: ممکن است به دنبال آسیب‌های قبلی به زانو مانند شکستگی‌ها یا پارگی‌های رباط، التهاب و درد مفصل زانو ایجاد شود.

   – **علل**: آسیب‌های مستقیم به مفصل، نظیر تصادف‌ها یا جراحت‌های ورزشی.

 

علائم آرتریت زانو

1. **درد مفصل**: درد معمولاً به تدریج شروع می‌شود و می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. درد ممکن است در هنگام حرکت، بارگذاری، یا استراحت نیز احساس شود.
2. **ورم و التهاب**: ناحیه زانو ممکن است دچار ورم و التهاب شده و به نظر گرم و قرمز برسد.
3. **سفتی و محدودیت حرکت**: احساس سفتی در زانو و کاهش دامنه حرکتی ممکن است به ویژه در صبح یا پس از استراحت طولانی‌مدت مشاهده شود.
4. **احساس قفل شدن یا گیر کردن**: در برخی از انواع آرتریت، ممکن است احساس کنید که زانو قفل شده یا گیر کرده است.
5. **کاهش قدرت و استقامت**: ضعف و کاهش قدرت عضلانی در ناحیه زانو می‌تواند منجر به اختلال در فعالیت‌های روزمره شود.

 

نحوه تشخیص آرتریت زانو

1. **معاینه بالینی**: پزشک با بررسی علائم، تاریخچه پزشکی، و انجام معاینه فیزیکی، به تشخیص اولیه آرتریت زانو می‌پردازد.
2. **تصویربرداری**:

   – **X-ray**: عکس‌برداری با اشعه ایکس می‌تواند تغییرات استخوانی و سایش غضروف را نشان دهد.

   – **MRI**: این روش تصویربرداری به بررسی جزئیات دقیق‌تر بافت‌های نرم، شامل غضروف و رباط‌ها، کمک می‌کند.

   – **آرتروسکوپی**: در برخی موارد، پزشک ممکن است از آرتروسکوپی برای مشاهده مستقیم داخل مفصل زانو و بررسی وضعیت غضروف و دیگر ساختارها استفاده کند.

3. **آزمایش‌های خون**: برای تشخیص آرتریت‌های التهابی مانند آرتریت روماتوئید یا نقرس، ممکن است آزمایش‌های خون برای بررسی نشانگرهای التهابی و سطح اسید اوریک تجویز شود.
4. **آزمایش مایع مفصلی**: نمونه‌برداری از مایع داخل مفصل زانو (آرترو سنتز) برای بررسی عفونت، التهاب، و دیگر مشکلات می‌تواند مفید باشد.

 

درمان آرتریت زانو

درمان آرتریت زانو به شکل غیر جراحی

1. **داروها**:

   – **مسکن‌ها**: مانند ایبوپروفن یا استامینوفن برای کاهش درد.

   – **داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)**: برای کاهش التهاب و درد.

   – **استروئیدها**: به صورت قرص یا تزریق برای کنترل التهاب شدید.

   – **داروهای کاهش‌دهنده اسید اوریک**: برای درمان آرتریت نقرسی.

2. **فیزیوتراپی**: تمرینات تقویتی و کششی برای تقویت عضلات اطراف زانو، بهبود دامنه حرکتی و کاهش درد.
3. **تغییرات در سبک زندگی**:

   – **کاهش وزن**: کاهش وزن می‌تواند فشار کمتری به مفصل زانو وارد کند.

   – **فعالیت‌های کم‌فشار**: ورزش‌های کم‌فشار مانند شنا یا دوچرخه‌سواری می‌توانند به بهبود وضعیت مفصل کمک کنند.

4. **تغذیه مناسب**: رژیم غذایی متعادل و مصرف غذاهای ضدالتهابی مانند میوه‌ها، سبزیجات، و ماهی‌های چرب می‌تواند به مدیریت علائم کمک کند.

درمان آرتریت زانو با جراحی

1. **آرتروسکوپی**: برای بررسی و درمان آسیب‌های داخل مفصل، از جمله ترمیم یا برداشتن بخش‌های آسیب‌دیده مینیسک یا غضروف.

 

2. **جراحی تعویض مفصل زانو**: در موارد شدید که دیگر روش‌های درمانی مؤثر نبوده‌اند، تعویض کامل یا جزئی مفصل زانو می‌تواند به بهبود عملکرد و کاهش درد کمک کند.

 

3. **جراحی اصلاحی**: برای اصلاح ناهنجاری‌های ساختاری مانند انحرافات یا ناهنجاری‌های استخوانی که به آرتریت منجر شده‌اند.

 

 پیشگیری از آرتریت زانو

1. **حفظ وزن سالم**: پرهیز از اضافه وزن و چاقی می‌تواند فشار کمتری به مفصل زانو وارد کرده و خطر آرتریت را کاهش دهد.
2. **فعالیت بدنی منظم**: انجام تمرینات ورزشی منظم برای تقویت عضلات اطراف زانو و حفظ تحرک مفصل.
3. **استفاده از تکنیک‌های صحیح ورزشی**: آموزش و رعایت تکنیک‌های صحیح در ورزش و فعالیت‌های فیزیکی برای جلوگیری از آسیب.
4. **پرهیز از آسیب‌های زانو**: استفاده از تجهیزات حفاظتی و رعایت احتیاط در فعالیت‌هایی که ممکن است به زانو آسیب برساند.

 

نتیجه‌ گیری

آرتریت زانو یک وضعیت پزشکی پیچیده است که می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد. انواع مختلف آرتریت زانو شامل آرتروز، آرتریت روماتوئید، نقرس، و آرتریت سپتیک هر یک نیاز به تشخیص و درمان خاص خود دارند. درمان‌ها می‌توانند شامل روش‌های غیرجراحی مانند خدمات توانبخشی، داروها و فیزیوتراپی در منزل و یا مراکز مخصوص، و روش‌های جراحی در موارد شدیدتر باشند. مشاوره با پزشک متخصص و پیگیری دقیق می‌تواند به بهبود وضعیت و مدیریت علائم کمک کند.