توانبخشی سندروم داون : درمانگرها باید با تمام اختلال هایی که در مسیر تکامل کودک بروز پیدا میکند آگاه باشند و پروتکل درمانی خود را به نحوی اجرا کنند تا قبل از وقوع این اختلال ها ،بتوانند آن ها را در مسیر قرار بدهند و از بروز عوارض های بعدی جلوگیری کنند .
در توانبخشی سندروم داون و طب ما با دو لغت مواجه هستیم :
۱-درمان (care): به معنی رفع کامل ضایعه است.
۲-بهبودی( Treatment):به معنی بهتر شدن بیماری است.
این دو لغت در فارسی جابجا با یکدیگر استفاده میشوند اما در بیشتر مشکل های طبی تقریبا درمان کامل وجود ندارد اما بهبودی وجود دارد که ما میتوانیم به آن هم درمان بگوییم.
تقریبا بیشتر بیماری های مزمن در ابتدا مسیر بهبودی آن ها مشخص گردید و به مرور زمان با پیشرفت دانش طب تبدیل به درمان شد.
درست است که در ضایعه سندروم داون ( توانبخشی سندروم داون ) ما نمیتوانیم کروموزوم مخرب اضافی را حذف کنیم اما خوشبختانه جزو بیماری هایی میباشد که در مورد اشکال مغزی نخاعی (نوروپاتولوزی) آن تحقیق ها و اقدام های زیادی انجام شده است. تقریبا کلیات نوروپاتولوزی که این کروموزوم ایجاد میکند تا حدود زیادی مشخص گردیده است وقتی پاتولوزی یک ضایعه مشخص گردد،برای آن میتوان مسیر درمان طراحی کرد و یا حداقل ،عمل کرد تخریبی آنرا محدود نمود.
[irp posts=”6400″ name=”توانبخشی در منزل”]
سندروم داون :
نوروپاتولوزی سندروم داون زیاد مورد مطالعه قرار گرفته و چند اختلال عمده که در کودکان مبتلا بارز میباشد شل بودن عضله ها (Hypotony) کل بدن و اندام ها است.باید توجه داشت که به دلیل تاثیر سوء کوروموزوم اضافی ،مرحله های تکاملی (Mileston) کودک در تمام مرحله های رشد دچار اختلال خواهد گردید که این امر یک مشکل ذهنی – حرکتی را سبب میشود.
طی مطالعه تحقیق بر روی سندروم داون مشخص گردید که پروتکل ها و درمان بر مبنای اشکالات مغزی نخاعی (نوروپاتولوزی)نمیباشد در حالی که مشکل های ظاهری کودکان مبتلا به سندروم داون مانند باز بودن دهان و بزرگی زبان تا حدودی بااعمال جراحی قابل رفع میباشند .هم چنین با برنامه های منظم توان بخشی ،شلی عضله ها ،کندی مرحله های رشد نیز تاحدود زیادی قابل کنترل هستند.اما در مواردی تاثیر پذیری منفی کروموزوم اضافی به حدی است که اقدام منسجم توان بخشی سندروم داون هم نمیتواند تمام اختلال هایی که در کودک به وجود می آید را کنترل کرد اما اگر پروسه درمان سندروم داون بر اساس نقص های مغزی نخاعی استوار باشد تقریبا تمام اختلال هایی که قرار است در کودک ایجاد گردد قابل کنترل خواهد شد و در مواردی هم قابل رفع است .
توانبخشی سندروم داون در مرکز توانبخشی ایرانیان
در درمان سندروم داون و توانبخشی سندروم داون و یا کنترل علایم منفی کلینیکی کودک مبتلا به سندروم داون باید به موردهای زیر اهمیت داده شود :
۱ _ در درمان سندروم داون و توانبخشی سندروم داون با در نظر گرفتن این که تشخیص این کودک ها به محض تولد ممکن میباشد ،هدایت سریع آن ها به سیستم توان بخشی ضروری است تا کودک در مسیر درمان قرار صحیح قرار گیرد وحداقل اختلال های نوروپاتولوزی به وجود آید.
۲ _ در توانبخشی سندروم داون والدین این کودکان که به سندروم داون مبتلا هستند باید آمادگی این امر را داشته باشند که روزی حداقل ۵-۳ ساعت در منزل با کودک خود تمرین کنند که این تمرین های کاردرمانی در منزل بر اساس توانبخشی سندروم داون (کاردرمانی ذهنی ،جسمی و گفتار درمانی )و زیر نظر دمانگر ها باید صورت گردد.ضروری میباشد که پروسه درمان توانبخشی سندروم داون به طور منظم و مستمر تا پنج سالگی ادامه داشته باشد .
۳ _ در توانبخشی سندروم داون درمانگرهای توانبخشی سندروم داون باید با تمام اختلال هایی که در مسیر تکاملی کودک بروز پیدا میکند آگاه باشند و پروتکل درمانی خود رابه نحوی اجرا نمایند تا قبل از وقوع این اختلال ها بتوانند آن ها را در مسیر قرار دهند و از عوارض ثانویه جلوگیری نمایند به طور مثال میدانیم که از همان ابتدا. Hypo activity (تنبلی ذاتی)در کودک های مبتلا به سندروم داون وجود دارد که میتوان استفاده از رفلکس های اولیه کودک اولین پارامتر های تحرک را در کودک اجرا نماییم که با این کار نه تنها مفصل های کودک را به حرکت در آورده ایم بلکه میتوانیم با ایجاد شرایط محیطی مناسب و انگیزش در او وی را به تحریک بیشتر در راستای ارتقا تکامل رشدی تشویم نماییم. قبل از تحریک این رفلکس ها و یا همراه با آن از ماساژ اندام ها بخصوص پاها و دست ها میتوانیم استفاده کنیم با انجام ماساژ کودک از همه اعضای بدن خود آگاهی پیدا میکند و هم چنین تحریکی حسی مناسب برای او میباشد.
در مسیر رشد سیستم نخاعی و ساقه مغز رفلکس های متفاوتی وجود دارد و با تحریک این رفلکس ها یک سری حرکت های غیر ارادی (رفلکسی )بروز پیدا میکند.حال اگر این تحریک ها با تحریکات شنوایی و بینایی باشد باعث ایجاد انگیزه در کودک مبتلا به بیماری خواهد شد که به دنبال آن یک سری حرکت های هدف مند و ارادی دریافت مینماییم .
۴ _ ضروری است در پروسه درمان سندروم داون و توانبخشی سندروم داون ،والدین روند تخریب کروموزوم اضافی را متوجه شوند،در هر صورت این کروموزوم فرآیند تخریبی در سیستم مغزی نخاعی کودک به مرور ایجاد میکند و اگر زمانی ما در انجام درمان غلفت بکنیم این عمل کرد تخریبی این کروموزوم شدت میابد.به این صورت که در ۶ سال اول زندگی ضروری میباشد که از امکان های وسیع Early Intervention کمال استفاده ببریم،برای انجام Intersive rehabilition،انجام درمان توانبخشی سندروم داون روزی ۵-۳ ساعت در خانه و مرکزهای توانبخشی سندروم داون ضروری میباشد و بعداز آن هیچوقت نباید تمرین های توانبخشی سندروم داون بخصوص ورزش ها قطع گردد.علاوه بر آموزش های کلاسیک در آرزوی روزی هستیم که دبستان و کودکستان هایی برای چنین کودکانی با انجام دادن برنامه مداوم ورزشی در تظر گرفته شود و هم مسئله ی آموزشی آن ها صورت گیرد چرا که در کودک مبتلا به این عارضه این دو مسئله شدیدا به هم وابسته هستند .
۵ _ از آن جا که فرآیند های تصحیح ساختار و عملکرد نورون منحصرا به وسیله ی توانبخشی سندروم داون اندام ها میسر نمیباشد باید تحت نظر تیم توانبخشی که پایه هلی neuro rehabilition آن بر اساس نوروپاتولوزی این بیماری میباشد انجام گردد و در جهت افزایش توجه و تمرکز اختلال های حس ها (EXTROCEPTIVE)و عمقی (PROPRIOCEPTIVE)و هم چنین مرحله های آموزشی حرکت motor learning ,شناخت (Cogntive)اقدام های لازم را انجام دهند.