شانه بیشترین تحرک را نسبت به سایر اعضای بدن دارد، شانه در اکثر جهت ها می چرخد و همین ویژگی سبب شده است تا دررفتگی شانه بیشتر از سایر مفصل ها اتفاق بیفتد.
مفصل شانه شامل دو استخوان می باشد، یک قسمت استخوان بازو و قسمت دیگر استخوان کتف که به حفره گلنوئید Glenoidمعروف است می باشد.
کپسول مفصلی، لیگامان ها و عضلات اطراف مفصل سبب می شوند سر استخوان بازو در داخل حفره گلنوئید Glenoidمحکم قرار بگیرد و از داخل حفره خارج نشود و دررفتگی شانه اتفاق نیافتد.
دررفتگی شانه شایع ترین نوع دررفتگی در بین مفاصل است که در کودکان به ندرت اتفاق می افتد. در زمانی که دررفتگی اتفاق می افتد پاره شدن این بافت ها باعث می شود سر استخوان بازو دیگر داخل حفره گلنوئید پایدار نباشد و از داخل حفره خارج شود.
[irp posts=”9144″ name=”فیزیوتراپی در منزل”]انواع دررفتگی شانه
دررفتگی قدامی شانه
در دررفتگی مفصل شانه نوع قدامی، سراستخوان بازو از حفره گلنوئید خارج می شود و به طرف جلو حرکت می کند که این نوع دررفتگی به مراتب شایع تر است.
شایع ترین دلیل دررفتگی نوع قدامی با کف دست زمین خوردن یا بر روی شانه زمین خوردن است. هر فردی در هنگام زمین خوردن به صورت ناخوداگاه دست خود را به سمت جلو دراز می کند تا از زمین خوردن و یا ضربه به سر جلوگیری کند که در این حالت اولین ناحیه ای که به زمین برخورد می کند همان کف دست است.
زمین خوردن با کف دست به خصوص در حالتی که دست به سمت خارج چرخیده است ممکن است باعث دررفتگی قدامی مفصل شانه شود که این نوع دررفتگی در میان کشتی گیران به وفور دیده می شود.
دررفتگی خلفی شانه
اگر ضربه به جلوی شانه و به صورت مستقیم وارد شود، سر استخوان بازو به خلف گلنوئید هل داده می شود که به این نوع دررفتگی خلفی می گویند.
دررفتگی خلفنی مفصل شانه برخی مواقع به دلیل برق گرفتگی یا تشنج فرد اتفاق می افتد چون استخوان بازو دچار چرخش داخلی شدید می شود و سر به عقب جابجا می شود. در این حالت حتی در مواقعی ممکن است هر دو مفصل شانه دچار دررفتگی شود.
[irp posts=”6714″ name=”فیزیوتراپی شانه”]دلایل دررفتگی شانه
دررفتگی مفصل شانه ممکن است دلایل متعددی داشته باشد که به بیان برخی از مهم ترین دلایل می پردازیم:
- زمین خوردن روی کف دست (دررفتگی قدامی)
- ضربه مستقیم به شانه (دررفتگی خلفی یا تروماتیک)
- بیماران با مفاصل شل که اغلب به دلیل سستی ارثی مفاصل است
- رشته های ورزشی پرتابی
- تکرار عمل پرتاپ اجسام با نیروی زیاد که منجر به کشیده شدن کپسول قدامی می شود
- ورزش هایی همچون کشتی که باعث زمین خوردن بر روی کف دست می شود
- ناپایدار بودن شانه که سبب دررفتگی مکرر می شود.
- انقباضات عضلانی شدید ناهماهنگ در زمان تشنج شدید
- پارگی یا جدا شدن روتاتورکاف
نشانه ها و علائم دررفتگی شانه
- درد شدید در ناحیه کتف و شانه
- کبودی یا تورم
- عدم توانایی در حرکت دادن شانه و دست
- تغییر شکل آشکار شانه یا از جا بیرون آمدن شانه
- احساس سوزش در بخش های نزدیک شانه همچون گردن یا پایین بازو
- درد در ناحیه شانه همراه با بی حسی
دلایل دررفتگی مکرر شانه
با توجه به اینکه سر استخوان هومروس (گوی) نسبت به کاسه (گلنوئید) کمی بزرگتر است و از طرفی کاسه (گلنوئید) عمق کمی دارد که این سبب شده است شانه یک مفصل ناپایدار باشد. به همین دلیل عامل اصلی پایداری شانه بافت های نرم مجاور شانه همچون لابروم، کپسول و لیگامنت‌ها می باشد.
در مواقعی که آسیب دیدگی باعث می شود شانه به طرف جلو در برود، سر استخوان(گوی) با فشار زیاد از مفصل (کاسه یا گلنوئید) خارج می شود که در نهایت منجر به پاره شدن کپسول، لابروم و لیگامنت ها در جلوی شانه می شود. به این حالت رخ داده ضایعه بانکارات گفته می شود. در این حالت سر هومروس (گوی) حرکت می کند و روی لبه جلویی گلنوئید (کاسه) قرار می گیرد و بر روی گوی فرورفتگی یا خوردگی ایجاد شود که به این ضایعه، ضایعه هیل ساکس گفته می شود.
در برخی مواقع و در برخی از بیماران ضایعه بانکارات به طور کامل خوب نمی شود که عدم بهبودی کامل سبب می شود در زمان های دیگر با کوچکترین ضربه و حتی بدون وارد آمدن ضربه دچار دررفتگی شانه شود.
همچنین افرادی که به صورت ارثی کپسول مفلشان دچار سستی است، مفصل آن ها جای بیشتری دارد یا به اصطلاح شل است. در این افراد ممکن است با وارد آمدن یک ضربه جزئی، زمان پوشیدن پیراهن و یا هنگام پرتاب اجسام، به راحتی شانه دچار دررفتگی شود.
تشخیص دررفتگی مفصل شانه
چنانچه علائمی که در بالا بیان کردیم داشتید با ثابت نگه داشتن دست خود به پزشک جراح داخلی یا ارتوپد مراجعه نمایید. پزشک ناحیه درد را از نظر تورم، بدشکلی و حساسیت به لمس بررسی کرده و در صورت نیاز یک عکس رادیولوژی برای فرد می نویسد. .
عکس رادیولوژی شانه می تواند هر گونه شکستگی استخوان، دررفتگی مفصل شانه و یا هر نوع آسیب دیگر را نشان دهد که در تشخیص قطعی و انتخاب نوع درمان به پزشک بسیار کمک می کند.
روش های درمان دررفتگی شانه
دررفتگی مفصل شانه بسته به نوع دررفتگی و میزان آسیب های وارده درمان های متفاوتی دارد که لازم و ضروری است نوع درمان حتما توسط پزشک تشخیص داده شود. در اینجا به بیان روش های درمان دررفتگی شانه می پردازیم و هر یک را به اختصار توضیح می دهیم.
جا اندازی بسته
در این روش پزشک سعی می کند با انجام برخی حرکات نرم و ملایم، استخوان های شانه را به وضعیت اصلی خود برگرداند و شانه را جابندازد.
در صورتی که درد بیمار شدید باشد و یا بخش دررفته تورم شدیدی داشته باشد احتمال دارد به تشخیص پزشک ابتدا از شل کننده عضلات و یا مسکن استفاده شود. در مواردی هم بنابر دلایلی ممکن است از بیهوشی عمومی استفاده شود تا بتوان شانه را جا انداخت.
بلافاصله بعد از جا انداختن شانه درد از بین می رود و دیگر نباید دردی در شانه و اطراف آن حس شود.
ثابت نگه داشتن
در مواردی به تشخیص پزشک می توان به کمک یک بند در دور گردن یا اسپلینت مخصوص شانه را برای مدت چند روز الی سه هفته به صورت ثابت نگه داشت. مدت زمان ثابت نگه داشتن به نوع دررفتگی شانه و میزان آسیب بستگی دارد.
دارو
پزشک برای بیمار دارو تجویز می کند تا در طول دوره درمان بیمار کمتر احساس درد کند و با ناراحتی کمتری طول درمان را سپری کند.
عمل جراحی
اگر مفصل شانه ضعیف باشد، توانبخشی و تقویت شانه جوابگو نباشد و دررفتگی شانه به صورت مکرر رخ دهد لازم است بیمار به جراح شانه و یا جراح ارتوپد مراجعه کرده چون در این حالت به عمل جراحی شانه نیاز است.
[irp posts=”8921″ name=”ورزش برای قوز پشت و افتادگی شانه”]فیزیوتراپی
پس از برداشتن اسپلینت شانه یا همان بندی که برای ثابت نگه داشتن بعد از دررفتگی مفصل شانه استفاده می شود، به منظور بازیابی دامنه حرکت، قدرت مفصل و پایداری مفصل شانه به توانبخشی و فیزیوتراپی نیاز خواهید بود.
فیزیوتراپی جهت افزایش سرعت بهبودی دررفتگی شانه و همچنین به منظور افزایش میزان بهبودی از درمان مورد استفاده قرار می گیرد.
بنا به تشخیص فیزیوتراپیست، فیزیوتراپی شانه می تواند شامل موارد زیر باشد:
- بستن شانه با نوار چسب های محافظ مخصوص
- ماساژ بافت های نرم
- طب سوزنی
- متحرک سازی مفاصل (ستون فقرات گردن یا سینه ای)
- الکتروتراپی (فیزیوتراپی با برق)
- توصیه روش های انجام فعالیت ها
- انجام تمرین هایی برای تقویت عضلات گرداننده شانه
- انجام تمرین هایی برای افزایش پایداری تیغه شانه
- انجام تمرین های تقویت شانه
- انجام تمرین هایی جهت بهبود قابلیت انعطاف و وضعیت قرارگیری شانه
شما می توانید جهت دریافت خدمات فیزیوتراپی شانه در منزل با مرکز توانبخشی ایرانیان تماس بگیرید تا فیزیوتراپیست های مرکز توانبخشی ایرانیان به منزل شما اعزام شوند و درمان با فیزیوتراپی را برای شما انجام دهند.