فیزیوتراپی در بارداری : دوران بارداری به عنوان بخشی معمول و طبیعی از زندگی بانوان، دوره ای است که به سه دوره ی سه ماهه تقسیم شده و مجموعا حدود چهل هفته به طول می انجامد. فرایند بارداری تغییرات چشمگیر چه در جسم و چه در روح را به دنبال دارد که اگر آگاهی کافی از این تغییرات و نحوه ی برخورد صحیح با آنها را نداشته باشیم، ممکن است دچار مشکلات زیادی شویم. عدم آگاهی از شرایط و تغییرات دوران بارداری می تواند مشکلاتی ایجاد کند که تا سال ها بعد از زایمان نیز، مادر را تحت تاثیر قرار داده و حتی باعث بروز علائم پیری زودرس در او شود.
یکی دیگر از مواردی که مادران را بسیار نگران می کند، زایمان است. حال آنکه با آگاهی از روش های تسهیل زایمان، می توان این فرایند را تا حد زیادی تسهیل نمود. در این مقاله از مرکز توانبخشی ایرانیان به یکی از روش های موثر در کاهش مشکلات این دوران، یعنی فیزیوتراپی در بارداری می پردازیم.
علت فیزیوتراپی در بارداری
فیزیوتراپی در حاملگی به منظور هموار کردن مشکلات جسمی شایع در این دوران، مانند درد در کمر و زانو است. فیزیوتراپی در بارداری همچنین می تواند بر افزایش توان بدنی مادر و در پی آن، زایمان آسان تر، تاثیرگذار باشد. بسیاری از مردم به غلط تصور می کنند که در دوران بارداری، مادر باید دائما استراحت کند و فعالیت بدنی کمی داشته باشد در حالی که در این دوران هم، مادر باید به فعالیت های بدنی روزانه خود ادامه دهد.
علاوه بر آن انجام فیزیوتراپی در دوران بارداری می تواند باعث شود مادر فعالیت های روزمره خود را راحت تر انجام دهد. همانطور که پیشتر هم گفته شد، درد کمر و نیز دردهای عضلانی، در دوران بارداری شایع هستند و علت آنها تغییرات بدنی مادر در این دوران است.
این تغییرات شامل تغییرات هورمونی و جسمی هستند. از دیگر مشکلات شایع در دوران بارداری می توان به ورم اندام ها، شلی در مفاصل و کم شدن تعادل اشاره کرد.
[irp posts=”9028″ name=”تعداد جلسات فیزیوتراپی”]اهداف فیزیوتراپی در دوران بارداری چیست؟
فیزیوتراپی در بارداری اهداف زیادی را دنبال می کند که در این قسمت، برجسته ترین اهداف را به اختصار ذکر می کنیم. یکی از مهم ترین اهداف فیزیوتراپی در زنان باردار، حفظ کردن و نیز بهبود بخشی سطح بالای جسمی و روحی آنان است. آموزش ورزش های مناسب به مادران باردار چه در دوران بارداری و چه پس از زایمان نیز از اهداف فیزیوتراپی بارداری است.
آگاهی بخشی به پدر و مادر پیرامون مراحل بارداری، زایمان و نیز نحوه ی نگهداری از کودک نیز در دوره های فیزیوتراپی در زنان باردار انجام می شود. شاید کمک به آماده سازی بدن برای زایمان و تسهیل این فرایند را بتوان از اساسی ترین اهداف فیزیوتراپی در دوران بارداری به شمار آورد.
در این دوران ممکن است فرد دچار دردهایی در ناحیه پرینئوم شود که ناشی از پارگی و آسیب عضلات کف لگن است؛ فیزیوتراپی در بارداری تا حد زیادی می تواند این موارد را درمان کرده و بهبود ببخشد.
فیزیوتراپی در حاملگی برای زنان چه فوایدی دارد؟
فیزیوتراپی بارداری با آموزش فعالیت های مناسب به زنان باردار، آن ها را برای طی کردن مناسب و آسان دوران بارداری آماده می کند. زمان مناسب مراجعه زنان باردار به مراکز فیزیوتراپی مانند مرکز توانبخشی ایرانیان، هفته 14 الی 16 بارداری می باشد.
یکی از فواید برجسته فیزیوتراپی در زنان باردار، آماده کردن آنها برای زایمان آسان و کاهش احتمال نیاز به جراحی است. همچنین فیزیوتراپی در بارداری باعث کاهش استرس مادر و نیز کنترل وزن او می شود. بالا رفتن استقامت بدنی و نیز کاهش مشکلات شایع در دوران بارداری مانند خستگی مفرط، تهوع، ورم اندام ها و … نیز از دیگر فواید فیزیوتراپی در دوران بارداری است.
فیزیوتراپی در بارداری زنان برای کنترل کمردرد
کمردرد عارضه ای است که حدود 60 تا 70 درصد مادران باردار آن را تجربه می کنند. دلایل کمردرد متعدد هستند و به فاکتورهای زیادی بستگی دارند اما به طور کلی، دلایل شایع کمردرد به صورت زیر است:
- وزن مادر زیاد می شود.
- مرکز ثقل بدن تغییر می کند.
- روند ترشح هورمون ها تغییر می کند.
- مادر دچار اضطراب و استرس است.
در گذشته، میانگین سن اولین زایمان زنان، 21 سال بود اما امروزه این عدد به 25 سالگی افزایش یافته است. از طرفی، تمایل زنان به ادامه تحصیلات در مقاطع عالی و نیز ورود به بازار کار، باعث شده تا این قشر، اولین فرزندشان را حتی در بعد از سی سالگی به دنیا بیاورند.
[irp posts=”8499″ name=”فیزیوتراپی در منزل توسط خانم”]فیزیوتراپی به منظور تسکین درد
فیزیوتراپی در زنان باردار می تواند کمک زیادی در حوزه زایمان راحت، ارتقا سطح سلامتی، کاهش استرس و کنترل وزن آنان بکند. به طور کلی، فیزیوتراپیست ها برای کاهش و برطرف کردن درد و نیز شناسایی عوامل ایجاد آن، برنامه درمانی مناسب در اختیار بیمار قرار میدهند. در اکثر موارد مراجعه به فیزیوتراپیست نیازی به نسخه پزشک ندارد، البته این موضوع می تواند در برخی کشورها صادق نباشد.
موارد منع ورزش در زنان باردار
درست است که ورزش و فیزیوتراپی در دوران بارداری می تواند در تسهیل فرایند بارداری و زایمان اثر زیادی داشته باشد اما مواردی هست که زنان باردار از ورزش منع شده اند. خونریزی از واژن به خصوص در سه ماهه دوم و سوم، پایین تر بودن جفت از حالت طبیعی، فشارخون بالا در بارداری، دیابت مادرزادی نوع یک و پاره شدن پرده جنینی از این موارد منع هستند.
در صورتی که جنین در رحم مادر رشد مناسب نداشته باشد و باز بودن زودتر از هنگام دهانه ی رحم نیز از موارد دیگری برای منع ورزش در زنان باردار محسوب می شوند.
ورزش مناسب در دوران بارداری
قبل از انجام فیزیوتراپی در حاملگی، لازم است تا با مراجعه به متخصص زنان، از بی خطر بودن آن برای خود اطمینان حاصل کنید. به طور کلی، لازم است از ورزش هایی که احتمال ضربه خوردن و یا زمین خوردن شما در آن وجود دارد، مانند بسکتبال و اسب سواری پرهیز کنید. افزایش دمای زیاد بدن هم می تواند خطرناک باشد به همین دلیل فعالیت های شدید ورزشی انجام ندهید و از سونا استفاده نکنید.
تعادل آب بدن بسیار اهمیت دارد، پس قبل و بعد از ورزش به میزان کافی آب بنوشید تا دچار کمبود آب نشوید. قبل از شروع تمرینات اصلی حتما گرم کنید و بعد از ورزش، به طور درستی بدن را سرد کنید تا دچار بدن درد نشوید. نکته ی مهم دیگر این است که قبل از ورزش مثانه باید خالی باشد زیرا مثانه پر می تواند به لگن فشار وارد کند.
چه عواملی زنان باردار را نیازمند به فیزیوتراپی می کند؟
در طی دوران بارداری تغییراتی در سیستم اسکلتی و عضلانی زنان ایجاد می شود که اهمیت فیزیوتراپی بارداری را بیشتر می کند. یکی از این موارد، این است که همراه با رشد جنین، عضلات شکم دچار کشش می شوند که با افزایش این کشش ها بعد از چندین زایمان، تن عضلات کاهش یافته و می تواند موجب جدا شدن بخشی از عضلات شکمی شود. عضلات کف لگن در دوران بارداری فشار رحم را تحمل می کنند که این موضوع باعث افتادگی لگن می شود. علاوه بر آن، در هنگام زایمان نیز به عضلات لگن فشار زیادی وارد می شود و حتی ممکن است باعث ایجاد پارگی در آنها شود.
یکی دیگر از تغییرات اسکلتی، پس از طی شدن بارداری و زایمان است. در این هنگام مادران به علت افزایش سایز پستان ها و نیز حالت خاصی که هنگام شیردهی دارند، دچار تغییرات در نواحی شانه می شوند. در این حالت، شانه گرد شدگی پیدا می کند و به جلو می آید، قوس مهره های گردن افزایش یافته و سر به سمت جلو می آید.
بغل کردن دائمی نوزاد نیز می تواند در فرم گرفتن نامناسب مادر تاثیرگذار باشد. تحریک پذیری و شلی مفاصل یکی دیگر از عوارض شایع بارداری ست که به دلیل شلی لیگامان ها اتفاق می افتد. این مورد در مفاصلی که بخش بیشتری از وزن بر آنها تحمیل می شود مانند مفاصل کمر و لگن بیشتر دیده می شود. این تغییرات نیاز زنان به فیزیوتراپی در حاملگی را افزایش می دهد.
فیزیوتراپی در منزل
در صورتی که تمایل دارید از منزل خارج نشوید و درمان فیزیوتراپی را بدون مراجعه به کلینیک انجام دهید، مرکز توانبخشی ایرانیان این امکان را برای شما فراهم می کند. در صورت تمایل به انجام فیزیوتراپی در منزل با مرکز توانبخشی ایرانیان تماس بگیرید تا فیزیوتراپیست های مجرب و با تجربه به شما معرفی شوند.