شانه یخ زده چیست: نخستین بار کادمن در سال ۱۹۳۴ واژه شانه یخ زده را برای درد شانه و کاهش دامنه حرکتی بدون یافته رادیوگرافی تعریف کرد. این کاهش دامنه به علت چسبندگی در مفصل رخ می داد که توسط نویزر مشخص شد بنابراین به این عارضه چسبندگی کپسولی نیز گفته می شود.
این اختلال ( شانه یخ زده ) به طور شایع در سنین بین ۴۰ تا ۶۰ رخ می دهد و شیوع آن در زنان بیشتر از مردان است. شروع این عارضه اغلب موارد ایدئوپاتیک بوده ولی عوامل مستعد کننده آن شامل:جراحی قفسه سینه ضربه به شانه بی حرکتی طولانی مدت و دیابت هیپرتیروئیدیسم آرتروز گردنی مشکل قلبی و سکته قلبی و آرتریت مفاصل می باشد.
شانه یخ زده ( Frozen shoulder )
از مهمترین عوامل مستعد کننده دیابت وابسته به انسولین است.طبق بررسی ها بروز این عارضه به صورت دو طرفه در هر دو شانه حدود ۱۰ درصد است ولی در افراد با دیابت وابسته به انسولین این میزان تا ۴۰ درصد افزایش می یابد.
[irp posts=”6714″ name=”فیزیوتراپی شانه”]فروزن شولدر یا همان شانه یخ زده به سه مرحله تقسیم میشود :
فاز اول شانه یخ زده ( freezing ) :
مرحله اول (freezing) این مرحله از شانه یخ زده با درد اولیه شانه که گاها به سمت پایین و تا آرنج امتداد می یابد ظاهر می شود درد معمولا در طول شب و در حین فعالیت شدید است.این مرحله ۳ تا ۶ ماه به طول می انجامد. اغلب بیماران که به عارضه شانه یخ زده دچار شده اند دست خود را در int.rot ( چرخش داخلی ) و add ( نزدیک کردن ) قرار می دهند که علت این پوزیشن این است که در این حالت تنشن کپسول و عضلات روتاتور کاف و بایسپس به حداقل می رسشد و در حالت شل قرار می گیرند. در شانه یخ زده متاسفانه بسیاری از بیماران به علت درد در مراحل اولیه با بی حرکتی تحت درمان قرار می گیرند که خود این عامل باعث بدتر شدن علائم و مشکل فرد می گردد.
فاز دوم شانه یخ زده ( frozen ) :
در این مرحله از شانه یخ زده ، درد فرد در استراحت فروکش کرده ولی در عوض محدودیت حرکتی در همه صفحات در فرد ظاهر میشود. بیمار در این فاز از این که نمی تواند دستش را به پشت سرش یا به جیب پشتی اش برساند یا اینکه با دستش شانه سمت مقابل را بشورد شکایت میکند.درد شبانه در فرد یک شکایت معمول بوده و با دارو درمان نمی شود.این مرحله نیز ۶ ماه تا ۱۸ ماه به طول می انجامد.
[irp posts=”6770″ name=”طول دوره فیزیوتراپی شانه”]فاز سوم شانه یخ زده (thawing stage) :
این فاز شامل بهبودی آهسته در حرکات است که درمان های فیزیوتراپی یا جراحی میتواند باعث تسریع در این فاز گردد.البته فیزیوتراپی در تمامی فازهای این بیماری درمان اصلی می باشد و در صورت نتیجه ندادن درمان های دیگر توصیه می گردد.
تشخیص شانه یخ زده :
با یک شرح حال و ارزیابی فیزیکی دقیق میتوان به عارضه پی برد.ارزیابی روی شروع و طول مدت علائم فرد سابقه جراحی قبلی و بیماری های زمینه ای تمرکز دارد.
ارزیابی فیزیکی در شانه یخ زده :
کاهش کلی دامنه حرکتی اکتی و پسیو از ویژگی های اصلی این بیماری است ، کاهش دامنه اکسترنال روتاسیون در حالتی که بازو کنار بدن است یک علامت مهم است ، کاهش دامنه حرکتی پسیو اکسترنال روتاسیون یک یافته اساسی در این بیماری بوده و راه تشخیص افتراقی بین درگیری روتاتور کاف با فروزن شولدر است.
علت این تشخیص افتراقی این است که در درگیری های روتاتور کاف فرد دچار کاهش دامنه حرکتی پسیو نمیشود.(البته اگر فرد دچار آسیب عضله ساب اسکاپولاریس شود نیز همین دامنه پسیو حرکتی برایش پیش می آید) در فروزن شولدر تمام یافته های رادیوگرافی فرد نرمال است همین عامل خود یک راه تشخیص فروزن شولدر است.در دررفتگی خلفی نیز ما شاهد کاهش دامنه حرکتی اکسترنال روتاسیون و ابداکشن هستیم ولی از نمای لترال این عارضه قابل تشخیص است.
درمان شانه یخ زده :
اگرچه بیماری شانه های یخ زده یک بیماری SELF LIMITED ( خود درمان ) بوده و خود به خود درمان میشود ولی پروسه آن بسیار طولانی بوده و همچنین اگر خود به خود درمان شود آسیب های جبران ناپذیر در مفصل به جا می گذارد. خط اول درمان شانه یخ زده شامل داروهای ضد التهابی و تزریق کورتون داخل مفصل و فیزیوتراپی است که اگر به مدت سه ماه جواب ندهد فرد باید جراحی کند.