پای پرانتزی (ژنو واروم) به حالتی گفته می‌شود که زانوها به سمت بیرون متمایل باشند و فاصله بین آن‌ها هنگام ایستادن با پاهای جفت، بیش از حد طبیعی باشد. در بزرگسالان، این مشکل می‌تواند منجر به درد، کاهش تعادل، فرسایش زانو و حتی آرتروز شود. خوشبختانه، روش‌های مختلفی برای اصلاح یا کاهش شدت این وضعیت بدون جراحی وجود دارد. در این مقاله کلینیک تخصصی ارتوپدی و توانبخشی ایرانیان، به راهکارهای مؤثر و عملی برای درمان پای پرانتزی در بزرگسالان می‌پردازیم.
۱. اصلاح وضعیت بدن و تغییر سبک زندگی
یکی از مهم‌ترین روش‌های غیرجراحی برای بهبود پای پرانتزی، اصلاح وضعیت بدن است. این روش شامل رعایت اصول صحیح نشستن، ایستادن و راه رفتن است.
۱.۱. نحوه صحیح ایستادن و راه رفتن
هنگام ایستادن، وزن خود را به طور مساوی روی هر دو پا توزیع کنید.
از خم شدن بیش از حد به سمت جلو یا عقب خودداری کنید.
هنگام راه رفتن، پاها را صاف روی زمین قرار دهید و از روی پاشنه حرکت را آغاز کنید.
۱.۲. استفاده از کفش‌های مناسب
کفش‌های استاندارد و طبی می‌توانند فشار روی زانوها را متعادل کنند و به اصلاح تدریجی انحراف کمک نمایند. بهتر است کفش‌هایی با ویژگی‌های زیر انتخاب کنید:
دارای قوس مناسب برای حمایت از کف پا
دارای پد مخصوص کاهش فشار بر زانو
دارای کفی طبی برای اصلاح زاویه پا
۱.۳. کنترل وزن
اضافه‌وزن یکی از عوامل مؤثر در تشدید پای پرانتزی است. کاهش وزن می‌تواند فشار روی زانوها را کاهش دهد و باعث بهبود وضعیت پاها شود.
۲. تمرینات ورزشی اصلاحی
تمرینات ورزشی یکی از بهترین راه‌ها برای تقویت عضلات اطراف زانو، ران و مچ پا است که می‌تواند به بهبود وضعیت پای پرانتزی کمک کند. در ادامه، چند تمرین مؤثر معرفی می‌شود.
۲.۱. تمرین پل باسن
این تمرین باعث تقویت عضلات باسن و همسترینگ می‌شود که نقش مهمی در تعادل پا دارند.
روش انجام:
به پشت دراز بکشید، زانوها را خم کنید و کف پاها را روی زمین قرار دهید.
باسن خود را از زمین بلند کنید تا بدنتان در یک خط صاف قرار بگیرد.
۳۰ ثانیه در این وضعیت بمانید و سپس به آرامی پایین بیایید.
۳ ست ۱۵ تایی انجام دهید.
۲.۲. اسکوات با باند مقاومتی
این تمرین عضلات چهارسر ران و باسن را تقویت می‌کند.
روش انجام:
یک باند مقاومتی را دور ران‌های خود قرار دهید.
پاها را به اندازه عرض شانه باز کنید و به حالت اسکوات پایین بروید.
۳ ست ۱۲ تایی انجام دهید.
۲.۳. کشش عضلات داخلی ران
این تمرین به بهبود انعطاف‌پذیری و اصلاح پای پرانتزی کمک می‌کند.
روش انجام:
روی زمین بنشینید و کف پاهای خود را به هم بچسبانید.
زانوهای خود را به آرامی به سمت زمین فشار دهید.
۳۰ ثانیه نگه دارید و ۳ بار تکرار کنید.
۳. استفاده از بریس و کفی‌های طبی
بریس‌ها و کفی‌های طبی می‌توانند به تدریج زاویه زانو را اصلاح کنند. متخصص ارتوپدی می‌تواند بهترین گزینه را برای شما تجویز کند.
۳.۱. بریس‌های مخصوص زانو
بریس‌های اصلاحی، فشار را روی زانو کاهش داده و به تدریج پاها را در وضعیت مناسب قرار می‌دهند.
۳.۲. کفی‌های اصلاحی
اگر پای پرانتزی ناشی از عدم تعادل در کف پا باشد، کفی‌های طبی می‌توانند به توزیع مناسب فشار و اصلاح وضعیت پا کمک کنند.
۴. فیزیوتراپی و ماساژ درمانی
۴.۱. فیزیوتراپی : متخصص فیزیوتراپی با ارائه تمرینات مخصوص و استفاده از دستگاه‌های درمانی مانند اولتراسوند و تحریک الکتریکی، به بهبود وضعیت پا کمک می‌کند.
۴.۲. ماساژ درمانی : ماساژ می‌تواند به کاهش تنش در عضلات و افزایش انعطاف‌پذیری زانو کمک کند. ماساژ درمانی به‌ویژه برای بزرگسالانی که دچار درد زانو هستند، مفید است.
۵. طب سنتی و روش‌های مکمل
۵.۱. استفاده از روغن‌های گیاهی : روغن‌هایی مانند روغن زیتون و روغن سیاه‌دانه می‌توانند با ماساژ روی زانو، درد و التهاب را کاهش دهند.
۵.۲. طب سوزنی : برخی افراد از طب سوزنی برای کاهش درد و بهبود تعادل عضلانی استفاده می‌کنند.
۵.۳. تغذیه مناسب : غذاهای غنی از کلسیم، ویتامین D و پروتئین به تقویت استخوان‌ها و عضلات کمک می‌کنند. برخی از این غذاها شامل:
لبنیات کم‌چرب
ماهی‌های چرب
تخم‌مرغ
مغزیجات
نتیجه‌گیری
پای پرانتزی در بزرگسالان بدون جراحی قابل مدیریت و بهبود است. با استفاده از تمرینات ورزشی، اصلاح سبک زندگی، کفش و بریس‌های مناسب، فیزیوتراپی و روش‌های طبیعی، می‌توان به مرور زمان وضعیت زانو را اصلاح کرد. اگر مشکل شدید باشد، بهتر است با متخصص ارتوپدی مشورت کنید.