آیا می دانید در چه مواقعی به فیزیوتراپی صورت در منزل نیاز است؟! گاهی ماهیچه های صورت به دلیل سکته یا فلج بل، کارایی و عملکرد خود را از دست می دهند، با فیزیوتراپی صورت در منزل می توان عملکرد ماهیچه های صورت را بهبود بخشید. همچنین فیزیوتراپی صورت، روند بهبود را سرعت می بخشد.
فلج بلز چیست و نقش فیزیوتراپی صورت در منزل در درمان آن؟
برخی فلج بلز را با نام فلج بل می شناسند. این نوع فلج، موقت است و هنگامی اتفاق می افتد که عصب کنترل کننده ی یک سمت از صورت کارایی خود را از دست داده و ملتهب می شود؛ خوشبختانه با فیزیوتراپی فلج بلز در منزل و یا در مراکز مربوطه، فائق آمدن بر این مشکل بسیار آسان است.
در این عارضه، معمولا شخص دچار نگرانی ناگهانی شده و ضعف و یا بی حس شدن یک سمت صورت را احساس می کند. ضعف و افتادگی یک سمت از صورت کاملا آشکار و قابل لمس است.
علائم فلج بلز در مراحل اول بیماری شدت خواهند گرفت. علت دقیق بروز فلج بلز هنوز مشخص نیست و متاسفانه ممکن است هر سنی را درگیر کند. نتیجه ی تحقیقات نشان می دهد که دلایل زیر می تواند باعث بروز فلج بلز شوند:
-
تورم و التهاب عصب کنترل کننده ی عضلات یک سمت از صورت:
فلج بلز هنگامی رخ می دهد که عصبی که از راهروی باریکی از استخوان گذشته و وظیفه ی آن کنترل ماهیچه های صورت است، ملتهب و متورم می شود که می توان با فیزیوتراپی صورت در منزل آن را درمان کرد.
عصب گفته شده تنها وظیفه ی کنترل بر ماهیچه های صورت را ندارد، بلکه کنترل اشک، بزاق دهان، چگونگی ذائقه و حتی استخوان های بسیار کوچک در وسط گوش را نیز عهده دار است. بنابراین می تواند اختلال و مشکلاتی را نیز در قسمت های ذکر شده ایجاد کند.
-
عفونت ویروسی:
ویروس هایی که می توانند باعث اختلال، تورم و التهاب عصب کنترل کننده ی قسمتی از صورت شوند و در نتیجه باعث بروز فلج بلز شوند؛ عبارتند از:
- ویروس تبخال صورت و دستگاه تناسلی.
- ویروس آبله مرغان.
- ویروس زونا در بزرگسالان.
- ویروسی به نام مونونوکلئوز عفونی.
- عفونت هایی ناشی از ویروس سیتومگالوویروس.
- ویروس هایی که باعث ایجاد بیماری های تنفسی هستند.
- ویروس سرخک آلمانی.
- ویروس اوریون.
- ویروس انواع آنفولانزاها، بخصوص آنفلوانزای نوع B.
- ویروس کوکساکی که باعث ایجاد بیماری هایی در دست، پا و دهان خواهد بود.
اما خبر خوشحال کننده و نوید بخش این است که علائم این بیماری از چند هفته تا حدود شش ماه قابل درمان و بهبودی کامل است. خیلی به ندرت و در افراد بسیار محدودی این عارضه قابل درمان نخواهد بود و در تمام طول عمرشان همراه آنهاست.
با فیزیوتراپی صورت در منزل می توان فلج بلز را بسیار سریع و مطمئن به نتایج بهتری دست یافت و سرعت بهبودی را افزایش و زمان بهبودی را کاهش داد.
علائم فلج بلز چیست
علائمی که این عارضه بر جای می گذارد در طی 2 تا 3 روز و در برخی افراد نیز طی دو هفته بسیار تشدید می شوند. لیست علائم فلج بلز از قرار زیر است:
- افتادگی نیمی از صورت.
- ضعف، بی حسی و فلج عضلات صورت.
- بروز مشکلاتی در هنگام صحبت کردن، خوردن و نوشیدن.
- از دست دادن توانایی پلک زدن.
- مشکلاتی همچون گرفتگی بینی و یا آبریزش مداوم بینی.
- بروز مشکلات تنفسی.
- تغییراتی در کاهش و یا افزایش بزاق دهان.
- کج شدن و افتادگی سوراخ بینی.
- بروز مشکلاتی همچون تغییر حس چشایی، ریزش آب دهان.
- یک طرف شدن لبخند.
- مقاومت چشم در برابر بسته شدن و ایجاد مشکل هنگام بسته شدن چشم.
- در برخی بیماران افزایش تولید اشک.
- در برخی عدم تولید اشک.
- در نتیجه ی افتادگی نیمی از صورت، افتادگی پلک پایین و ابرو نیز رخ می دهد.
- پوششی که توسط اشک قرنیه را احاطه می کرد ، از بین خواهد رفت.
- حساسیت شدید به نور و روشنایی.
- مسلما فلج و بی حس شدن قسمتی از صورت تاثیر مستقیم و بسزایی بر ارتباط شخص با دیگران می گذارد.
- کاهش عزت نفس.
- کندی و کاهش عملکردهای روزانه.
- در نهایت باعث کاهش کیفیت زندگی خواهد شد.
چه اقداماتی قبل از شروع فیزیوتراپی صورت در منزل لازم است؟
قبل از شروع فیزیوتراپی فلج بلز در منزل، تشخیص این عارضه و بیماری لازم است. مسلما با مراجعه به پزشک متخصص و انجام معایناتی همچون؛ پلک زدن، بالا و پایین آوردن ابروها، لبخند زدن به صورت طبیعی و نرمال و اخم کردن و انجام برخی حرکات دیگر از نخستین معاینات پزشک می باشند.
MRI (تصویر برداری رزونانس مغناطیسی)، اقدام بعدی پزشک است. به کمک تصویربرداری تشخیص بیماری های خطرناک تر و جدی تری مانند تومورهای مغزی و یا سکته مغزی آسان تر خواهد بود.
ابتدا تجویز برخی داروهای استروئیدی جهت کاهش تورم محیط و فضای اطراف عصب کنترل کننده ی عضلات صورت تجویز می شود. برخی پزشکان نیز داروی آنتی ویرال ( داروی ضد ویروس) تجویز می کنند.
اینجاست که درمان با کمک فیزیوتراپی نیز پیشنهاد داده می شود. چه بهتر که درمان با فیزیوتراپی صورت در منزل انجام شود.
تعداد جلسات فیزیوتراپی صورت در منزل در هفته های نخست بیماری بیشتر است؛ حداقل 3 تا 4 بار در هفته. زیرا با چنین برنامه و فیزیوتراپی منظم و دقیقی می توان گردش خون را منظم ساخت و آن را افزایش داد. از طرفی دیگر، انعطاف پذیری مفاصل و عضلات نیز افزایش می یابد.
بازیکنان نیز از فیزیوتراپی دو بار در روز استفاده می کنند؛ زیرا انعطاف پذیری شان را افزایش داده و مانع از آسیب دیدگی خواهد شد و اگر آسیبی نیز وجود داشته باشد به تسریع بهبود آن کمک خواهد کرد.
مزایایی فیزیوتراپی در درمان فلج صورت
- بهبود حرکات لب ها و تمامی حرکات صورت.
- ایجاد تقارن در دو سمت صورت.
- بهبود بسته شدن دهان و چشم ها و پلک ها.
- برگشت به حالت طبیعی.
بیمار می تواند به صورت تضمینی از حدود سه چهارم از مزایای گفته شده بهره بگیرد.
چرا فیزیوتراپی صورت در منزل پیشنهاد می شود؟
عمده ترین و مهم ترین مزیتی که مرکز توانبخشی ایرانیان به بیمار هدیه می دهد، بررسی تعداد نبض، تعداد شمارش تنفس بیمار، بررسی وضعیت جسمانی و میزان آمادگی بیمار قبل از فیزیوتراپی توسط فیزیوتراپیست های مجرب و متخصص خواهد بود.
عمده ترین مزایای فیزیوتراپی فلج صورت در منزل عبارتند از:
- گرفتن خدمات در منزل برای اکثر افراد آسان تر و بهتر است.
- انتقال احساس آرامش بیشتر در فیزیوتراپی فلج بلز در منزل.
- جلوگیری از اتلاف وقت و انرژی و هزینه. ( به خصوص برای اعضای دیگر خانواده که با بیمار درگیر هستند).
- ممانعت از خستگی ها مفرط بیمار به دلیل مراجعه به کلینیک.
- تمرکز بیشتر بیمار بر فیزیوتراپی در منزل.
- بالا بردن انگیزه ی بیمار به دلیل عدم مواجه شدن با دیگران.
- بالا بردن عزت نفس بیمار به دلیل ممانعت از برخورد با دیگران و حضور در کلینیک های شلوغ و پر رفت و آمد.
- آشنایی با تمرینات بیشتری که خود بیمار می تواند به تنهایی در منزل انجام دهد.
- فیزیوتراپی فلج صورت در منزل بسیار امن و بی خطر است.
- استفاده از متخصصان و آموزش دیدگانی که با صبر و آرامش به فیزیوتراپی می پردازند.
- انجام تمریناتی متناسب با شرایط بیمار.
- استفاده از تجهیزات لازم و ضروری در منزل.
- آسان و راحت نمودن فیزیوتراپی با فیزیوتراپی فلج صورت در منزل.
- از بین بردن چالش ها و سختی های حضور در کلینیک ها.
همچنین شما دوستان می‌توانید مقاله فیزیوتراپی شانه را جهت کسب اطلاعات مفید بیشتر مطالعه کنید.
کلیه روش های درمان فلج بل کدامند؟
اولین و نخستین اقدام بعد از تشخیص بیماری، داروهایی است که توسط پزشک تجویز می شوند مانند:
- کورتیکواستروئیدها، پردنیزون ها: دارو های این چنینی باعث کاهش التهاب و تورم عصب خواهند شد.
- ممکن است که پزشک متخصص، آنتی ویروس ها را همزمان با داروهای استروئیدی تجویز کند، زیرا تاثیر آنتی ویروس ها هنوز در درمان فلج بلز قطعی نشده است.
- فیزیوتراپی صورت: با کمک انواع ماساژها و ورزش هایی که توسط فیزیوتراپیست انجام می شود، از انقباض دائمی و کوتاه ماندن عضلاتی که در صورت فلج و بی حس شده اند جلوگیری می شود. تکنیک های ماساژ علاوه بر اینکه تورم را کاهش داده و جریان خون را افزایش می دهند؛ باعث اکسیژن رسانی به بافت هیپوکسیک نیز می شوند. انجام حرکاتی مانند: ورز دادن با انگشت، نوازش کردن، ضربه زدن و….
موثرترین و بهترین روش فیزیوتراپی، همان فیزیوتراپی صورت در منزل است. شما می توانید با آموزش های لازم از فیزیوتراپیست در منزل، تعداد جلسات فیزیوتراپی را کاهش داده و برخی از ماساژها و جلسات را خودتان انجام دهید.
- بهبود با انجام روش های الکترومغناطیسی:
روش های الکترومغناطیس به خودی خود در برگیرنده ی روش های زیر می باشند:
- لیزر درمانی: در این روش التهاب و درد کاهش می باید و عملکرد عصب نیز افزایش می یابد. لیزر درمانی جریان عصب کنترل کننده را افزایش داده و باعث فعال سازی آنژیوژنز می شود.
- گالوانیک، تکانش سریع عضلات را بدون هیچ گونه خطر انقباض عضله ای ایجاد می کند.
- فارادیک، نوعی جریان الکترونیکی است که باعث انقباض عضله می شود.
- دیاترمی: این نوع روش با حرارت و موج کوتاه انجام می شود. مزایای آن عبارتند از؛ کاهش درد، افزایش متابولیک، ممانعت از انقباض عضله و بهبود ریز کلیه ی جریانات.
- بیوفیدبک( EMG)، نوعی بازخورد حسی است که جهت التیام و بهبود بیمار ارائه می شود.
- مادون قرمز؛ از این روش بسیار به ندرت استفاده می شود، اما می تواند جریان خون را افزایش و التهاب را کاهش داد.
- تحریک الکتریکی عصب عضلانی( NMES): در این روش الکترومغناطیسی از جریان الکتریکی کوچکی استفاده می شود. این کار باعث تحریک عضلات بی حس و فلج خواهد شد و نتیجه ی آن نیز افزایش و بهبود قدرت عضله ی صورت است. در بیماران مزمن با تحریک الکتریکی عصب عضلانی از آتروفی عضلات جلوگیری می شود و این کار به تاخیر می افتد.
- انجام تکنیک کابات: در این تکنیک، عضله به صورت دو طرفه کشیده شده و به آن مقاومت داده می شود. این تکنیک عصب عضلانی حس درونی را تسهیل می سازد.
- انجام تکنیک میم درمانی: با انجام این تکنیک هم افزایی صورت افزایش یافته و انقباض غیر ارادی عضلات ( سینکینزی) کنترل شده و تمرکز بر حرکات اضافی نیز افزایش می اید.
مسلما انجام بسیاری از روش های گفته شده نیاز به تجهیزات ویژه ای دارد که تنها در کلینیک ها و مراکز درمانی یافت می شوند؛ اما بیشتر تکنیک ها و تمرینات فیزیوتراپی به آسانی و بدون نیاز به تجهیزات در منزل قابل اجرا میباشد.گاهی حتی یک فیزیوتراپیست ماهر و آموزش دیده با ساده ترین وسایل مانند بطری آب و صندلی نیز می تواند کار درمان را شروع کند.
با انتخاب مرکز توانبخشی ایرانیان و انتخاب فیزیوتراپی صورت در منزل، به تمامی موارد گفته شده دست خواهید یافت.