زانو پرانتزی یا ژنو واروم یکی از مشکلات شایع ارتوپدی است که در آن زانوها به سمت بیرون انحراف دارند و باعث ایجاد فاصله بین مچ پاها هنگام ایستادن می‌شود. این ناهنجاری علاوه بر تأثیر بر ظاهر پاها، می‌تواند مشکلاتی مانند درد زانو، کاهش تعادل و افزایش خطر ابتلا به آرتروز را ایجاد کند. یکی از روش‌های نوین و کم‌تهاجمی برای درمان این مشکل، عمل زانو پرانتزی با لیزر است. این روش نسبت به جراحی‌های سنتی، سریع‌تر، بدون درد و با دوره نقاهت کوتاه‌تری همراه است.
در این مقاله از کلینیک تخصصی ارتوپدی و توانبخشی ایرانیان، به بررسی کامل عمل زانو پرانتزی با لیزر، مزایا، روش انجام، مراقبت‌های پس از عمل و نتایج آن خواهیم پرداخت.
زانو پرانتزی چیست و چه عللی دارد؟
زانو پرانتزی به شرایطی گفته می‌شود که فرد هنگام ایستادن، پاهای خود را کنار هم قرار می‌دهد، اما بین زانوها فاصله وجود دارد. این مشکل می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله عوامل ژنتیکی، بیماری‌های استخوانی و عادات نادرست نشستن و راه رفتن ایجاد شود.
علل زانو پرانتزی
- ژنتیک – برخی افراد به صورت مادرزادی دچار این عارضه هستند.
- کمبود ویتامین D و کلسیم – که باعث نرم شدن استخوان‌ها و تغییر شکل آنها می‌شود.
- بیماری‌های استخوانی مانند راشیتیسم – که باعث ضعف و تغییر ساختار استخوان‌ها می‌شود.
- عادات غلط نشستن و ایستادن – مانند نشستن در حالت دو زانو یا قورباغه‌ای.
- چاقی و فشار زیاد روی زانوها – که باعث تغییر شکل استخوان‌های پا می‌شود.
- آسیب‌های ورزشی یا تصادفات – که ممکن است باعث تغییر در ساختار استخوان‌های زانو شوند.
عمل زانو پرانتزی با لیزر چیست؟
در روش درمان زانو پرانتزی با لیزر، از تکنولوژی لیزر برای اصلاح زاویه استخوان‌های پا استفاده می‌شود. لیزر با دقت بالا روی بافت‌های اطراف استخوان و مفصل زانو اثر گذاشته و به مرور باعث تغییر شکل تدریجی و بهبود زاویه پاها می‌شود.
انواع روش‌های لیزری برای درمان زانو پرانتزی
- لیزر کم‌توان (LLLT): این روش با تحریک سلول‌های استخوانی و افزایش تولید کلاژن، موجب تقویت و تغییر ساختار استخوان‌ها می‌شود.
- لیزر پرتوان (HPLT): در این روش، لیزر با نفوذ بیشتر به بافت‌های عمیق‌تر، باعث بازسازی و اصلاح زانوهای پرانتزی می‌شود.
- لیزر ترکیبی همراه با حرکات اصلاحی: در این تکنیک، علاوه بر استفاده از لیزر، حرکات و تمرینات اصلاحی نیز تجویز می‌شود تا بهترین نتیجه حاصل شود.
مزایای عمل زانو پرانتزی با لیزر
- بدون جراحی و بدون بخیه – نیازی به ایجاد برش یا بخیه در پوست نیست.
- کاهش درد و ناراحتی – به دلیل عدم استفاده از تیغ جراحی، درد و تورم کمتری ایجاد می‌شود.
- دوره نقاهت کوتاه‌تر – بیمار می‌تواند در مدت زمان کوتاهی به فعالیت‌های روزمره خود بازگردد.
- عدم نیاز به بستری شدن در بیمارستان – این روش معمولاً به صورت سرپایی انجام می‌شود.
- کاهش عوارض جانبی – در مقایسه با جراحی‌های باز، خطر عفونت و مشکلات پس از عمل بسیار کمتر است.
- اصلاح تدریجی و طبیعی – نتایج به مرور زمان و به طور طبیعی نمایان می‌شود.
- افزایش اعتماد به نفس – با بهبود ظاهر پاها، فرد احساس بهتری نسبت به خود خواهد داشت.
مراحل انجام عمل زانو پرانتزی با لیزر
- معاینه اولیه و مشاوره : در این مرحله، پزشک زوایای پاها را بررسی کرده و از روش‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس (X-ray) یا اسکن سه‌بعدی برای ارزیابی میزان انحراف استخوان‌ها استفاده می‌کند. سپس، بر اساس شدت مشکل، نوع درمان مشخص می‌شود.
- آماده‌سازی بیمار : بیمار روی تخت مخصوص قرار می‌گیرد.
محل تحت درمان با مواد ضدعفونی‌کننده تمیز می‌شود.
در برخی موارد، از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود.
- اعمال لیزر روی زانوها : پزشک، دستگاه لیزر را با توجه به شدت زانو پرانتزی تنظیم می‌کند.
اشعه لیزر به صورت کنترل‌شده روی نواحی مشخص‌شده تابانده می‌شود.
این کار معمولاً بین ۲۰ تا ۴۵ دقیقه طول می‌کشد.
- پایان جلسه و توصیه‌های بعد از درمان : پس از اتمام جلسه درمانی، پزشک راهنمایی‌هایی برای مراقبت‌های پس از عمل ارائه می‌دهد. معمولاً برای رسیدن به نتیجه مطلوب، چندین جلسه درمانی مورد نیاز است.
مراقبت‌های بعد از عمل زانو پرانتزی با لیزر
- پرهیز از فعالیت‌های سنگین – تا چند روز پس از عمل، از انجام ورزش‌های سنگین خودداری کنید.
- استفاده از زانوبند مخصوص – برای حفظ وضعیت زانوها در موقعیت صحیح توصیه می‌شود.
- انجام حرکات اصلاحی – برخی تمرینات ورزشی تحت نظر پزشک توصیه می‌شود.
- رعایت تغذیه مناسب – مصرف غذاهای غنی از کلسیم و ویتامین D برای تقویت استخوان‌ها توصیه می‌شود.
- حضور در جلسات پیگیری – مراجعه به پزشک برای ارزیابی روند درمان ضروری است.
- ماساژ و فیزیوتراپی در صورت نیاز – برای بهبود گردش خون و تسریع روند اصلاحی مفید است.
نتایج و میزان موفقیت درمان زانو پرانتزی با لیزر
مطالعات نشان داده است که درمان زانو پرانتزی با لیزر در بسیاری از بیماران موثر و رضایت‌بخش بوده است. اکثر افراد پس از چند جلسه درمانی شاهد بهبود زاویه زانوهای خود بوده‌اند. البته میزان موفقیت به عواملی مانند شدت ناهنجاری، سن بیمار و رعایت توصیه‌های پس از درمان بستگی دارد.
جمع‌بندی
عمل زانو پرانتزی با لیزر یک روش نوین، کم‌تهاجمی و موثر برای اصلاح ناهنجاری زانو پرانتزی است. این روش با مزایایی مانند عدم نیاز به جراحی، کاهش درد، بهبودی سریع‌تر و کمترین عوارض جانبی، گزینه‌ای ایده‌آل برای بسیاری از بیماران محسوب می‌شود. با این حال، برای انتخاب بهترین روش درمانی، مشورت با پزشک متخصص ضروری است.