آرتروز زانو یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مفصلی است که بیشتر در سنین بالا دیده می‌شود، اما ممکن است زنان در هر سنی، به‌ویژه پس از ۴۰ سالگی، به آن مبتلا شوند. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که غضروف مفصلی به تدریج تحلیل رفته و مفصل زانو دچار التهاب و درد می‌شود. شناخت علائم آرتروز زانو در زنان به تشخیص زودهنگام و مدیریت بهتر بیماری کمک می‌کند. در این مقاله از کلینیک ایرانیان به بررسی علائم آرتروز زانو در زنان میپردازیم.
۱. درد زانو
یکی از اصلی‌ترین علائم آرتروز زانو، درد در این مفصل است. شدت درد می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و اغلب به مرور زمان بدتر می‌شود. درد ممکن است در ابتدا فقط هنگام راه رفتن یا فعالیت‌های سنگین احساس شود، اما با پیشرفت بیماری حتی در حالت استراحت نیز بروز پیدا می‌کند.
ویژگی‌های درد آرتروز زانو در زنان
افزایش درد پس از فعالیت
بدتر شدن درد در هوای سرد و مرطوب
کاهش درد پس از استراحت
تشدید درد هنگام بالا و پایین رفتن از پله‌ها
۲. سفتی و خشکی مفصل
خشکی زانو، به‌ویژه پس از بیدار شدن از خواب یا بعد از نشستن طولانی، یکی دیگر از علائم رایج آرتروز زانو است. این حالت معمولاً در صبح‌ها شدیدتر است و پس از مدتی حرکت کاهش می‌یابد.
عوامل تشدید خشکی زانو
بی‌تحرکی طولانی‌مدت
نشستن یا ایستادن در یک حالت خاص
تغییرات دمایی محیط
۳. ورم زانو
التهاب در مفصل زانو ممکن است باعث تورم شود. این تورم به دلیل افزایش مایع مفصلی یا التهاب بافت‌های اطراف ایجاد می‌شود. زنان مبتلا به آرتروز زانو ممکن است متوجه شوند که زانویشان نسبت به حالت عادی بزرگ‌تر شده و هنگام لمس، گرم و حساس است.
ویژگی‌های ورم زانو در آرتروز
افزایش تورم پس از فعالیت‌های بدنی
احساس گرما و قرمزی در ناحیه زانو
کاهش ورم پس از استراحت یا استفاده از کمپرس سرد
۴. صدای تق‌تق یا سایش در زانو
افرادی که دچار آرتروز زانو هستند، هنگام حرکت مفصل، صدایی مانند “تق‌تق” یا “ساییده شدن” احساس می‌کنند. این صدا به دلیل از بین رفتن غضروف و تماس مستقیم استخوان‌ها با یکدیگر ایجاد می‌شود.
علل ایجاد صدای زانو
تخریب غضروف و کاهش مایع مفصلی
حرکت نامنظم استخوان‌ها روی هم
افزایش اصطکاک در مفصل زانو
۵. کاهش دامنه حرکتی زانو
با پیشرفت آرتروز، انعطاف‌پذیری زانو کاهش می‌یابد و فرد در انجام برخی حرکات محدودیت پیدا می‌کند. این مسئله باعث می‌شود که زنان مبتلا به آرتروز زانو در انجام فعالیت‌های روزمره مانند نشستن، بلند شدن، یا حتی راه رفتن دچار مشکل شوند.
نشانه‌های کاهش دامنه حرکتی زانو
ناتوانی در خم و راست کردن کامل زانو
احساس قفل‌شدگی در مفصل
مشکل در انجام فعالیت‌های بدنی ساده
۶. ضعف عضلات اطراف زانو
کاهش فعالیت بدنی و درد مداوم در اثر آرتروز می‌تواند منجر به ضعف عضلات اطراف زانو شود. این ضعف عضلانی موجب کاهش حمایت از مفصل و افزایش فشار بر زانو می‌شود که می‌تواند علائم بیماری را تشدید کند.
چگونه ضعف عضلات بر آرتروز تأثیر می‌گذارد؟
کاهش استحکام عضلات چهارسر ران
ناتوانی در حفظ تعادل هنگام ایستادن
افزایش فشار مستقیم روی مفصل زانو
برای کسب اطلاعات بیشتر روی درمان آرتروز زانو با پی آر پی کلیک کنید.
۷. تغییر شکل زانو
در مراحل پیشرفته آرتروز، تغییر شکل مفصل زانو ممکن است رخ دهد. این تغییرات معمولاً به دلیل تخریب پیشرفته غضروف و استخوان‌های مفصلی ایجاد می‌شود.
انواع تغییر شکل زانو در آرتروز
پای پرانتزی (ژنو واروم): زمانی که زانوها به سمت بیرون منحرف می‌شوند.
پای ضربدری (ژنو والگوم): زمانی که زانوها به سمت داخل متمایل می‌شوند.
۸. احساس بی‌ثباتی در زانو
برخی از زنان مبتلا به آرتروز زانو احساس می‌کنند که زانویشان “خالی می‌کند” یا ثبات کافی ندارد. این حالت ممکن است به دلیل ضعف عضلات، التهاب مفصل، یا آسیب به رباط‌های زانو ایجاد شود.
نشانه‌های بی‌ثباتی زانو
احساس لغزش هنگام راه رفتن
ناتوانی در حفظ تعادل
نیاز به تکیه‌گاه برای حرکت
۹. افزایش خستگی و کاهش کیفیت زندگی
آرتروز زانو باعث افزایش خستگی در زنان می‌شود، زیرا بدن برای جبران درد و ناراحتی، انرژی بیشتری مصرف می‌کند. همچنین، کاهش توانایی انجام فعالیت‌های روزمره ممکن است بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد.
راه‌های کاهش خستگی ناشی از آرتروز
انجام حرکات کششی و تقویت‌کننده
حفظ وزن ایده‌آل
استفاده از کفش‌های مناسب
۱۰. تأثیرات روانی آرتروز زانو
زندگی با درد مزمن می‌تواند بر سلامت روانی زنان تأثیر بگذارد و منجر به اضطراب، استرس و حتی افسردگی شود. محدودیت در انجام فعالیت‌های اجتماعی و تفریحی نیز ممکن است احساس انزوا را در افراد مبتلا به آرتروز افزایش دهد.
راهکارهای بهبود سلامت روان در بیماران آرتروز
پیروی از یک رژیم غذایی سالم
شرکت در فعالیت‌های اجتماعی و گروه‌های حمایتی
مدیریت استرس با تکنیک‌هایی مانند مدیتیشن و یوگا
جمع‌بندی
آرتروز زانو در زنان می‌تواند طیف وسیعی از علائم مانند درد، خشکی، ورم، صدای زانو، کاهش دامنه حرکتی، ضعف عضلات، تغییر شکل زانو و بی‌ثباتی مفصل را ایجاد کند. شناخت این علائم به تشخیص زودهنگام بیماری و به‌کارگیری روش‌های درمانی مناسب کمک می‌کند. با رعایت یک سبک زندگی سالم، انجام تمرینات مناسب و مراجعه به پزشک در صورت مشاهده علائم، می‌توان شدت این بیماری را کاهش داد و کیفیت زندگی را بهبود بخشید.