تزریق ژل زانو یکی از روش‌های رایج و مؤثر در درمان دردهای ناشی از آرتروز و ساییدگی مفصل زانو است. این روش با تزریق اسید هیالورونیک یا سایر مواد ژل‌مانند، به بهبود عملکرد زانو و کاهش التهاب کمک می‌کند. بااین‌حال، برخی افراد پس از تزریق ژل زانو دچار درد و ناراحتی می‌شوند. این مقاله از کلینیک تخصصی ارتوپدی و توانبخشی ایرانیان به بررسی علل بروز این درد، مدت زمان آن، راهکارهای مدیریت و نکات مهم برای بهبود سریع‌تر خواهد پرداخت.
چرا بعد از تزریق ژل زانو درد احساس می‌شود؟
پس از تزریق ژل به مفصل زانو، برخی از بیماران ممکن است درد یا ناراحتی را تجربه کنند. این درد معمولاً موقتی است و می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود، از جمله:
- واکنش طبیعی بدن به تزریق: ورود ماده خارجی به مفصل ممکن است باعث تحریک بافت‌های اطراف شده و التهاب خفیفی ایجاد کند.
- افزایش فشار داخل مفصل: ژل تزریقی می‌تواند به‌طور موقت حجم داخل مفصل را افزایش دهد که ممکن است باعث احساس کشیدگی و درد شود.
- التهاب موضعی: سوزن تزریق می‌تواند باعث تحریک بافت‌های اطراف شود و موجب تورم و درد شود.
- حرکات زودهنگام: برخی بیماران بلافاصله پس از تزریق فعالیت‌های سنگین انجام می‌دهند که می‌تواند باعث افزایش درد شود.
- حساسیت به ماده تزریقی: در موارد نادر، برخی افراد به اسید هیالورونیک یا سایر ترکیبات موجود در ژل حساسیت نشان می‌دهند.
مدت زمان درد بعد از تزریق ژل زانو
معمولاً درد پس از تزریق ژل زانو بین چند ساعت تا چند روز ادامه دارد. روند کلی به این صورت است:
چند ساعت اول: احساس سنگینی یا فشار در زانو طبیعی است.
۲۴ تا ۴۸ ساعت اول: ممکن است درد و التهاب خفیفی ایجاد شود که با کمپرس سرد و استراحت کاهش می‌یابد.
۳ تا ۷ روز بعد: اکثر افراد در این مدت شاهد بهبود علائم خواهند بود و درد کاهش می‌یابد.
پس از یک هفته: در بیشتر موارد، درد کاملاً از بین می‌رود و اثرات مثبت تزریق شروع به نمایان شدن می‌کنند.
اگر درد پس از یک هفته همچنان شدید باشد یا علائم غیرمعمولی مانند قرمزی شدید، تب، یا التهاب بیش از حد مشاهده شود، باید به پزشک مراجعه کرد.
راهکارهای کاهش درد بعد از تزریق ژل زانو
۱. استراحت و کاهش فعالیت‌های سنگین : یکی از مهم‌ترین توصیه‌ها پس از تزریق ژل، استراحت کافی است. اجتناب از فعالیت‌های شدید مانند دویدن، بالا رفتن از پله‌ها و حمل اجسام سنگین می‌تواند از افزایش درد جلوگیری کند.
۲. استفاده از کمپرس سرد : در ۲۴ ساعت اول، استفاده از کمپرس سرد به کاهش التهاب و بی‌حس شدن موضعی محل تزریق کمک می‌کند. بهتر است هر ۲۰ دقیقه یک‌بار از کمپرس سرد استفاده کنید.
۳. مصرف داروهای مسکن : اگر درد پس از تزریق شدید باشد، مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن می‌تواند مؤثر باشد. البته باید طبق توصیه پزشک مصرف شوند.
۴. بالا نگه داشتن زانو : بالا نگه داشتن زانو هنگام استراحت می‌تواند به کاهش تورم کمک کند. می‌توان زانو را با قرار دادن یک بالش در زیر آن بالا نگه داشت.
۵. انجام حرکات کششی سبک : پس از گذشت ۲۴ تا ۴۸ ساعت، انجام برخی حرکات کششی و تقویتی ساده زیر نظر پزشک یا فیزیوتراپیست می‌تواند به کاهش سفتی و بهبود عملکرد زانو کمک کند.
۶. استفاده از زانوبند : در برخی موارد، استفاده از زانوبند مخصوص می‌تواند به تثبیت زانو کمک کرده و درد را کاهش دهد.
آیا درد پس از تزریق ژل زانو خطرناک است؟
در اکثر موارد، درد پس از تزریق ژل زانو طبیعی و گذرا است. اما در شرایط زیر باید به پزشک مراجعه کرد:
درد شدید و غیرقابل تحمل: اگر درد بسیار شدید باشد و با داروهای مسکن کاهش نیابد.
قرمزی و گرمای بیش از حد زانو: این علائم می‌توانند نشانه عفونت باشند.
تورم مداوم و شدید: اگر تورم بعد از چند روز کاهش نیابد، باید بررسی بیشتری انجام شود.
کاهش شدید دامنه حرکتی: اگر پس از تزریق، خم و راست کردن زانو به‌طور قابل‌توجهی دشوار شود.
همچنین بخوانید: علت زانو درد مزمن
نکات مهم برای افزایش تأثیر تزریق ژل زانو
برای بهره‌مندی بیشتر از تزریق ژل و جلوگیری از درد طولانی‌مدت، رعایت نکات زیر توصیه می‌شود:
- تغذیه مناسب: مصرف غذاهای ضدالتهابی مانند ماهی، میوه‌ها، سبزیجات و روغن زیتون می‌تواند به کاهش التهاب کمک کند.
- هیدراته ماندن: نوشیدن آب کافی به حفظ سلامت مایع مفصلی کمک می‌کند.
- حفظ وزن مناسب: کاهش وزن اضافی می‌تواند فشار روی زانو را کاهش داده و بهبود را تسریع کند.
- ورزش منظم: پس از کاهش درد، انجام تمرینات تقویتی زیر نظر فیزیوتراپیست می‌تواند به بهبود عملکرد زانو کمک کند.
- اجتناب از نشستن و ایستادن طولانی‌مدت: این کار می‌تواند فشار اضافی روی زانو ایجاد کند.
نتیجه‌گیری
درد پس از تزریق ژل زانو معمولاً موقتی است و به دلایل مختلفی از جمله التهاب خفیف، افزایش فشار داخل مفصل و واکنش طبیعی بدن به تزریق ایجاد می‌شود. این درد معمولاً طی چند روز کاهش می‌یابد و با روش‌های ساده‌ای مانند استراحت، کمپرس سرد، مصرف داروهای مسکن و انجام تمرینات کششی قابل‌کنترل است. با رعایت توصیه‌های ذکر شده، می‌توان درد را کاهش داد و از مزایای تزریق ژل زانو برای بهبود حرکت و کاهش درد مزمن بهره‌مند شد.