تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) به عنوان یکی از روشهای نوین درمانی در مشکلات ارتوپدی، به ویژه در درمان آسیبهای شانه، توجه زیادی را به خود جلب کرده است. این روش درمانی غیرتهاجمی از اجزای طبیعی خون بیمار برای تسریع روند بهبودی استفاده میکند. شانه، به عنوان یکی از مفاصل پرتحرک بدن، در معرض آسیبهای مختلفی از جمله التهاب تاندون، پارگی روتاتور کاف، و آرتروز قرار دارد. استفاده از PRP در درمان مشکلات شانه، روشی مؤثر و کمخطر است که به تسریع بازسازی بافتها کمک میکند. در این مقاله کلینیک تخصصی ارتوپدی و توانبخشی ایرانیان به بررسی تزریق پلاسما خون به شانه، نحوه تزریق، مزایا و کاربردهای آن و نکاتی که باید در نظر گرفته شود پرداخته خواهد شد.
پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) چیست؟
پلاسمای غنی از پلاکت (Platelet-Rich Plasma) یک محلول خونی است که از خون خود بیمار استخراج شده و حاوی مقدار زیادی پلاکت، فاکتورهای رشد و پروتئینهای ترمیمی است. این عناصر، نقش مهمی در بازسازی سلولی، کاهش التهاب و افزایش تولید کلاژن دارند. PRP با جداسازی و تغلیظ پلاکتها از خون کامل و تزریق مجدد آن به محل آسیب، فرآیند طبیعی بهبود بدن را تقویت میکند.
مراحل تهیه PRP
- نمونهگیری خون: پزشک مقدار کمی خون از بیمار میگیرد.
- سانتریفیوژ کردن خون: خون در دستگاه سانتریفیوژ قرار میگیرد تا پلاکتها و پلاسما از سایر اجزای خونی جدا شوند.
- استخراج پلاسمای غنی از پلاکت: پس از جداسازی، PRP از سایر بخشهای خون جدا شده و آماده تزریق میشود.
- تزریق PRP به محل آسیبدیده: این مرحله با استفاده از سوزنهای ظریف و گاهی با هدایت سونوگرافی انجام میشود.
کاربردهای تزریق پلاسما به شانه
تزریق PRP در درمان طیف وسیعی از بیماریها و آسیبهای شانه کاربرد دارد، از جمله:
-
التهاب تاندونهای شانه (تاندونیت)
تاندونیت شانه، که معمولاً در اثر استفاده بیش از حد از عضلات یا فعالیتهای مکرر رخ میدهد، باعث درد و محدودیت حرکت میشود. تزریق PRP به کاهش التهاب، افزایش تولید کلاژن و تسریع ترمیم کمک میکند.
-
پارگی جزئی روتاتور کاف
روتاتور کاف مجموعهای از تاندونها و عضلات است که مفصل شانه را پایدار نگه میدارند. پارگی این ساختار میتواند دردناک و ناتوانکننده باشد. تزریق PRP به بهبود این بافتها کمک کرده و از نیاز به جراحی جلوگیری میکند.
-
بورسیت شانه
بورسیت به التهاب کیسههای پر از مایع (بورسا) در مفصل شانه گفته میشود. این التهاب منجر به درد و محدودیت حرکتی میشود. فاکتورهای رشد موجود در PRP به کاهش التهاب و بهبود عملکرد مفصل کمک میکنند.
-
آرتروز شانه
در افراد مبتلا به آرتروز، غضروف مفصل به مرور تخریب میشود. تزریق PRP میتواند تولید کلاژن و هیالورونیک اسید را افزایش داده و روند تخریب مفصل را کند کند.
-
دررفتگیهای مکرر شانه
دررفتگیهای مکرر، به خصوص در ورزشکاران، میتوانند باعث ناپایداری شانه شوند. PRP میتواند با تقویت بافتهای نرم اطراف مفصل، به بهبود پایداری کمک کند.
مزایای تزریق PRP به شانه
- درمان طبیعی و بدون مواد شیمیایی : از آنجا که PRP از خون خود بیمار تهیه میشود، خطر واکنشهای آلرژیک یا رد شدن توسط بدن وجود ندارد.
- کاهش التهاب و تسریع ترمیم بافتی : پلاکتهای موجود در PRP دارای فاکتورهای رشد متعددی هستند که التهاب را کاهش داده و فرآیند بازسازی را تقویت میکنند.
- کاهش نیاز به جراحی : بسیاری از بیماران با تزریق PRP از انجام جراحیهای پیچیده بینیاز میشوند.
- دوره بهبودی کوتاهتر : بسیاری از بیماران پس از چند هفته بهبود قابل توجهی را تجربه میکنند.
- افزایش تولید کلاژن و بازسازی بافتی : PRP به تحریک تولید کلاژن کمک کرده و کیفیت بافتهای نرم را بهبود میبخشد.
برای کسب اطلاعات بیشتر روی فیزیوتراپی شانه کلیک کنید.
فرآیند تزریق PRP به شانه
- آمادهسازی بیمار : پزشک توصیههایی از جمله پرهیز از مصرف داروهای ضدالتهابی قبل از تزریق ارائه میدهد.
- بیحسی موضعی (در صورت نیاز) : گاهی از یک بیحسی موضعی برای کاهش ناراحتی در محل تزریق استفاده میشود.
- تزریق PRP : پزشک با استفاده از سونوگرافی، PRP را به ناحیه آسیبدیده تزریق میکند.
- مراقبتهای پس از تزریق : استراحت کوتاهمدت و پرهیز از فعالیتهای شدید
استفاده از کمپرس سرد در صورت تورم
پرهیز از داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) برای حفظ اثر درمانی
چه افرادی کاندیدای مناسب برای تزریق PRP هستند؟
تزریق PRP برای افرادی که دچار آسیبهای مزمن شانه هستند یا به درمانهای رایج پاسخ ندادهاند، مناسب است. این روش بهخصوص برای:
ورزشکاران
افراد مبتلا به آرتروز خفیف تا متوسط
افرادی که به دنبال روشهای غیرجراحی برای درمان هستند
میزان موفقیت تزریق PRP به شانه
مطالعات نشان دادهاند که درصد بالایی از بیماران پس از تزریق PRP بهبود درد و عملکرد شانه را تجربه میکنند. در موارد مزمن، ممکن است چندین جلسه درمانی توصیه شود.
جمعبندی
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) به شانه یک روش درمانی مؤثر، ایمن و کمتهاجمی برای درمان آسیبها و بیماریهای شانه است. این روش با استفاده از عوامل رشد طبیعی بدن به تسریع بازسازی بافتها، کاهش التهاب و بهبود عملکرد مفصل کمک میکند. بسیاری از بیماران با این روش از انجام جراحی بینیاز میشوند و دوره بهبودی کوتاهتری را تجربه میکنند.