آرتروز زانو یکی از شایع‌ترین مشکلات مفصلی است که باعث درد، سفتی و محدودیت حرکت در افراد می‌شود. این بیماری معمولاً در اثر ساییدگی و تخریب غضروف مفصل زانو ایجاد می‌شود و به‌مرور زمان می‌تواند بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد. روش‌های درمانی مختلفی برای کنترل علائم آرتروز زانو وجود دارد، اما ورزش‌های آبی و فعالیت‌های درون استخر یکی از مؤثرترین و کم‌خطرترین راهکارها برای بهبود وضعیت زانو و کاهش درد محسوب می‌شوند.
استفاده از استخر برای افراد مبتلا به آرتروز زانو نه‌تنها باعث کاهش فشار بر مفاصل می‌شود، بلکه محیط آب به بهبود انعطاف‌پذیری، تقویت عضلات و افزایش دامنه حرکتی کمک می‌کند. در این مقاله از کلینیک تخصصی ارتوپدی و توانبخشی ایرانیان، مزایای ورزش‌های آبی، انواع تمرین‌های مناسب و توصیه‌های لازم برای بهره‌مندی بهتر از استخر برای افراد مبتلا به آرتروز زانو بررسی می‌شود.
چرا استخر برای آرتروز زانو مفید است؟
۱. کاهش فشار بر مفصل زانو : یکی از بزرگ‌ترین مزایای ورزش در آب این است که آب به‌طور طبیعی بدن را شناور می‌کند. این شناوری باعث کاهش وزن بدن بر روی مفاصل می‌شود و در نتیجه فشار وارده به زانوها کاهش می‌یابد. به همین دلیل، بیماران مبتلا به آرتروز زانو می‌توانند بدون احساس درد شدید، حرکات مختلفی را در آب انجام دهند.
۲. بهبود انعطاف‌پذیری مفصل : ورزش در آب به افزایش انعطاف‌پذیری مفصل زانو کمک می‌کند. گرمای آب باعث کاهش سفتی مفصل شده و حرکت درون آب به تقویت عضلات اطراف زانو کمک می‌کند.
۳. تقویت عضلات بدون آسیب : فعالیت در آب به تقویت عضلات اطراف مفصل زانو کمک می‌کند. این امر باعث حمایت بیشتر از مفصل و کاهش فشار وارده بر آن می‌شود. تمرین‌های درون آب همچنین خطر آسیب‌های ورزشی را کاهش می‌دهند.
۴. کاهش درد و التهاب : آب گرم موجود در استخر باعث افزایش جریان خون در مفصل زانو شده و به کاهش التهاب کمک می‌کند. این امر به کاهش درد و افزایش احساس راحتی در بیماران مبتلا به آرتروز کمک می‌کند.
۵. افزایش دامنه حرکتی : حرکات ورزشی در آب باعث افزایش دامنه حرکتی مفصل زانو می‌شوند. محیط آب باعث می‌شود فرد بتواند حرکات را به‌راحتی انجام دهد و دامنه حرکتی زانوی خود را بهبود ببخشد.
انواع ورزش‌های مناسب در استخر برای آرتروز زانو
۱. پیاده‌روی در آب : پیاده‌روی در آب یکی از بهترین تمرین‌های آبی برای آرتروز زانو است. این تمرین باعث تقویت عضلات زانو و افزایش پایداری مفصل می‌شود. برای انجام این تمرین، فرد باید در استخری با ارتفاع آب تا کمر یا سینه، به‌آرامی قدم بزند.
۲. بالا آوردن زانو در آب : این تمرین به افزایش دامنه حرکتی مفصل زانو کمک می‌کند. برای انجام آن، فرد باید در آب ایستاده و یک زانو را به‌صورت متناوب بالا آورده و سپس پایین بیاورد.
۳. حرکات کششی زانو : برای افزایش انعطاف‌پذیری، می‌توان از حرکات کششی ساده مانند کشیدن پا به جلو و عقب در آب استفاده کرد. این تمرین باعث کاهش خشکی مفصل و بهبود دامنه حرکتی زانو می‌شود.
۴. شنای آرام : شنا، مخصوصاً شنای قورباغه و کرال پشت، یکی از ورزش‌های مناسب برای تقویت عضلات زانو است. شنای آرام در آب می‌تواند فشار کمتری بر زانو وارد کند و همزمان عضلات پا را تقویت کند.
۵. استفاده از نودل یا تخته شنا : برای کاهش فشار بر زانوها، می‌توان از وسایل کمکی مانند نودل‌های آبی (لوله‌های شناور) و تخته‌های شنا استفاده کرد. این ابزارها کمک می‌کنند تا فرد تعادل خود را حفظ کرده و تمرین‌های زانو را بدون درد انجام دهد.
برای کسب اطلاعات بیشتر درمان آرتروز زانو با ورزش را مطالعه نمایید.
توصیه‌های لازم برای ورزش در استخر
استفاده از آب گرم: آب گرم به کاهش درد و التهاب مفصل کمک کرده و باعث افزایش انعطاف‌پذیری می‌شود.
تمرین‌های سبک و تدریجی: نباید حرکات ورزشی را با شدت زیاد انجام داد. تمرین‌ها باید سبک باشند و به‌آرامی افزایش یابند.
استفاده از کفش مخصوص استخر: استفاده از کفش‌های مخصوص ضد لغزش در آب می‌تواند ایمنی تمرینات را افزایش دهد.
مشورت با پزشک: قبل از شروع هر برنامه ورزشی، بهتر است با پزشک متخصص مشورت شود تا برنامه مناسب با وضعیت بیمار تنظیم شود.
نتیجه‌گیری
ورزش‌های آبی و استفاده از استخر یکی از بهترین روش‌های مدیریت و کاهش علائم آرتروز زانو هستند. تمرین‌های داخل آب به کاهش فشار بر مفصل زانو، بهبود انعطاف‌پذیری، تقویت عضلات و کاهش درد کمک می‌کنند. با رعایت نکات ایمنی و انجام تمرین‌های مناسب، افراد مبتلا به آرتروز زانو می‌توانند از مزایای ورزش در آب بهره‌مند شوند و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند.