آرتروز یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مفصلی است که باعث درد، التهاب و کاهش عملکرد مفاصل می‌شود. این بیماری می‌تواند بر کیفیت زندگی تأثیر بگذارد، اما با درمان‌های مناسب می‌توان علائم آن را کنترل کرد. انتخاب بهترین داروی آرتروز بستگی به شدت بیماری، سن بیمار و شرایط پزشکی فرد دارد. در این مقاله از کلینیک تخصصی ارتوپدی و توانبخشی ایرانیان، به بررسی بهترین داروهای موجود برای درمان آرتروز می‌پردازیم و نحوه عملکرد، مزایا و کاربرد هر یک را شرح می‌دهیم.
۱. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی یکی از رایج‌ترین داروهای مورد استفاده برای کاهش درد و التهاب آرتروز هستند. این داروها با مهار آنزیم‌های COX-1 و COX-2 باعث کاهش تولید پروستاگلاندین‌ها، که عامل التهاب هستند، می‌شوند.
۱.۱. ایبوپروفن (Ibuprofen)
مزایا: کاهش درد و التهاب، دسترسی آسان، قیمت مناسب
دوز معمول: ۲۰۰ تا ۸۰۰ میلی‌گرم هر ۶ تا ۸ ساعت (بر اساس شدت درد)
نکته: مصرف طولانی‌مدت ممکن است باعث عوارض گوارشی شود.
۱.۲. ناپروکسن (Naproxen)
مزایا: تأثیر طولانی‌تر نسبت به ایبوپروفن، مناسب برای دردهای شدیدتر
دوز معمول: ۲۲۰ تا ۵۵۰ میلی‌گرم هر ۱۲ ساعت
نکته: مصرف بیش‌ازحد می‌تواند بر کلیه و قلب تأثیر بگذارد.
۱.۳. سلکوکسیب (Celecoxib)
مزایا: مهارکننده انتخابی COX-2 با عوارض کمتر بر معده
دوز معمول: ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم یک یا دو بار در روز
نکته: برای بیماران قلبی با احتیاط تجویز می‌شود.
۲. مسکن‌ها (آنالژزیک‌ها)
مسکن‌ها مستقیماً التهاب را کاهش نمی‌دهند، اما برای کاهش درد بسیار مؤثر هستند.
۲.۱. استامینوفن (Acetaminophen)
مزایا: ایمن‌تر برای بیماران دارای مشکلات گوارشی، مناسب برای دردهای خفیف تا متوسط
دوز معمول: ۳۲۵ تا ۱۰۰۰ میلی‌گرم هر ۴ تا ۶ ساعت (حداکثر ۴۰۰۰ میلی‌گرم در روز)
نکته: مصرف بیش‌ازحد ممکن است به کبد آسیب برساند.
۲.۲. ترامادول (Tramadol)
مزایا: مؤثر برای دردهای شدیدتر، اثرگذاری سریع
دوز معمول: ۵۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم هر ۴ تا ۶ ساعت
نکته: می‌تواند باعث وابستگی شود، بنابراین باید با احتیاط مصرف شود.
۳. داروهای اصلاح‌کننده بیماری (DMARDs)
این داروها روند بیماری را کند کرده و مانع از پیشرفت آسیب مفصلی می‌شوند.
۳.۱. متوترکسات (Methotrexate)
مزایا: یکی از مؤثرترین داروها برای کنترل آرتریت روماتوئید
دوز معمول: ۷.۵ تا ۲۵ میلی‌گرم یک‌بار در هفته
نکته: نیاز به بررسی عملکرد کبدی دارد.
۳.۲. هیدروکسی کلروکین (Hydroxychloroquine)
مزایا: تأثیرات ضدالتهابی قوی، مناسب برای بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید
دوز معمول: ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلی‌گرم در روز
نکته: مصرف طولانی‌مدت ممکن است بر بینایی تأثیر بگذارد.
۴. داروهای بیولوژیک
این داروها مولکول‌های خاص سیستم ایمنی را هدف قرار داده و التهاب را کاهش می‌دهند.
۴.۱. اتانرسپت (Etanercept)
مزایا: مهارکننده TNF که التهاب را کاهش می‌دهد
دوز معمول: ۵۰ میلی‌گرم یک‌بار در هفته تزریقی
نکته: ممکن است خطر عفونت‌ها را افزایش دهد.
۴.۲. آدالیمومب (Adalimumab)
مزایا: کاهش التهاب و جلوگیری از آسیب مفصلی
دوز معمول: ۴۰ میلی‌گرم هر دو هفته یک‌بار تزریقی
نکته: باید تحت نظر پزشک مصرف شود.
۵. مکمل‌های مفید برای آرتروز
برخی مکمل‌ها می‌توانند به بهبود سلامت مفاصل کمک کنند.
۵.۱. گلوکوزامین و کندرویتین
مزایا: تقویت مفاصل و کاهش درد
دوز معمول: ۱۵۰۰ میلی‌گرم گلوکوزامین + ۱۲۰۰ میلی‌گرم کندرویتین در روز
نکته: اثرگذاری ممکن است چند هفته طول بکشد.
۵.۲. امگا ۳
مزایا: کاهش التهاب و بهبود سلامت مفاصل
دوز معمول: ۱۰۰۰ تا ۳۰۰۰ میلی‌گرم در روز
نکته: ممکن است باعث رقیق شدن خون شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید فیزیوتراپی آرتروز را مطالعه نمایید.
۶. درمان‌های موضعی
پمادها و ژل‌های موضعی برای کاهش درد استفاده می‌شوند.
۶.۱. کپسایسین (Capsaicin)
مزایا: کاهش درد با مهار انتقال‌دهنده‌های عصبی درد
نحوه مصرف: روزانه ۳ تا ۴ بار روی محل درد اعمال شود
نکته: ممکن است باعث سوزش موقتی شود.
۶.۲. ژل دیکلوفناک (Diclofenac Gel)
مزایا: کاهش التهاب و درد
نحوه مصرف: روزانه ۳ تا ۴ بار استفاده شود
نکته: مناسب برای افرادی که نمی‌توانند NSAID خوراکی مصرف کنند.
۷. تزریقات داخل مفصلی
در موارد شدیدتر، تزریق‌های داخل مفصلی برای کاهش التهاب استفاده می‌شود.
۷.۱. کورتیکواستروئیدها
مزایا: کاهش سریع التهاب و درد
نحوه مصرف: هر چند ماه یک‌بار تحت نظر پزشک تزریق شود
نکته: تزریقات مکرر ممکن است به مفصل آسیب برساند.
۷.۲. اسید هیالورونیک
مزایا: بهبود روان‌کاری مفصل و کاهش درد
نحوه مصرف: یک تا سه تزریق در هفته
نکته: مناسب برای آرتروز زانو.
۸. درمان‌های جایگزین و سبک زندگی
علاوه بر داروها، برخی روش‌های طبیعی نیز می‌توانند به مدیریت آرتروز کمک کنند.
۸.۱. ورزش و فیزیوتراپی
مزایا: حفظ تحرک مفاصل، کاهش درد و تقویت عضلات
تمرینات پیشنهادی: شنا، یوگا، تمرینات کششی
۸.۲. رژیم غذایی ضدالتهابی
مواد غذایی مفید: ماهی‌های چرب، زردچوبه، زنجبیل، سبزیجات تازه
نکته: کاهش مصرف قند و چربی‌های اشباع می‌تواند التهاب را کاهش دهد.
نتیجه‌گیری
انتخاب بهترین داروی آرتروز به شدت بیماری، شرایط فردی و نظر پزشک بستگی دارد. از داروهای ضدالتهابی گرفته تا درمان‌های بیولوژیک، مکمل‌ها و روش‌های جایگزین، گزینه‌های زیادی برای کنترل علائم این بیماری وجود دارد. ترکیب داروها با سبک زندگی سالم می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به آرتروز کمک کند.